Yeni yıl karşılaması :-)

Değerli okurlarımız, Yeni yılınızı en içten dileklerimizle kutlarız, Murat Basboga, Cem Pekin

Yeni yıla vergilerle karşılama

Hükümet, bozulan bütçe dengelerini sağlamaya yönelik çalışmalara vergileri yükselterek başladı. Bu çerçevede Bakanlar Kurulu, ÖTV, Motorlu Taşıtlar Vergisi ve Damga Vergisi'ni artırdı. Akaryakıt ürünleri, sigara ve alkollü ürünlerdeki oranlar artırıldı. Hükümetin Motorlu taşıtlar vergisi tutarları, bazı mallara uygulanan özel tüketim vergisi oranları, maktu ve asgari maktu vergi tutarları ile harçlar ve damga vergisi nispet ve tutarlarının belirlenmesine ilişkin Karar'ı Resmi Gazete'de yayımlandı. Karara göre 95 oktan kurşunsuz benzindeki ÖTV tutarı litrede yüzde 11.8 oranında artırılarak 1,6915 TL'den 1,8915 TL'ye yükselirken, ağırlık itibariyle kükürt oranı yüzde 0,05'i geçmeyen motorindeki ÖTV tutarı da yüzde 13 artışla 1,1545 TL'den 1,3045 TL'ye yükseltildi. Tütün mamullerind vergi oranı yüzde 58'den yüzde 63'e çıkarılırken, asgari maktu vergi tutarı 0,1325 oldu. Alkollü içkilerdeki agari maktu vergi tutarı, içerdiği alkol derecesine göre köpüklü şarapta 11,25 TL'den, 12,4 TL'ye rakıda ise 36 TL'den dan 39,6 TL'ye yükseldi.

Bir dönem bitti, önce Özkök sonra Doğan ayrıldı

Hürriyet Gazetesi'nin Genel Yayın Yönetmeni görevini 20 yıl boyunca sürdüren Ertuğrul Özkök'ün görevi bırakması ardından, Doğan Grubu'ndaki değişiklikler durulmadı. Doğan Holding'in toplanan Yönetim Kurulu'nda Aydın Doğan Başkanlık ve Yönetim Kurulu Üyeliği görevlerini bıraktı. Doğan, görevini kızı Arzuhan Doğan Yalçındağ'a bıraktı. Doğan Holding'in KAP'a yaptığı açıklamaya göre, yeniden yapılanma kapsamında aile bireyleri Doğan Grubu bünyesinde yürüttükleri icrai faaliyetleri altı ay içinde profesyonel CEO'lara devrederek, aynı şirketin yönetim kurulu başkanı olarak görev yapacaklar ve grubun stratejik gelişmesinden, gelecek tasarımından ve konsolide performansından sorumlu olacaklar. İştirakler faaliyetlerini, alanları itibariyle holdinge raporlayacak. Açıklamada yer alan bilgiye göre; yeniden yapılanmanın holding ve iştirak genel kurullarının ardından 2010 yılının ilk altı ayı içerisinde tamamlanması hedefleniyor.

UZLAŞMA GERÇEKLEŞMEDİ

Maliye Bakanlığı, Doğan Grubu şirketlerinden Doğan Yayın Holding'e 3.7 milyar liralık bölümü asıl, kalan bölümü ise ceza olmak üzere 4.8 milyar lira ceza vermişti. Grup ve Maliye arasında vergi cezasının indirimi amacıyla yapılan görüşmeler ise sonuçsuz kalmıştı. Doğan Grubu'ndan yapılan açıklamada, icra faaliyetlerinin 6 ay içinde CEO'lara devredileceği de kaydedildi. Hürriyet Gazetesi'nde Ertuğrul Özkök'ün yerine Enis Berberoğlu atanmıştı.

Gelişen piyasalara yatırım rekor düzeye çıktı

Mali krizin hız kesmesiyle, gelişmekte olan ülkelere yatırım tutarı hızla yükseldi. Gelişmekte olan ülkelerin piyasalarına yapılan yatırım, 2009'da 80.3 milyar dolarla rekor düzeye çıktı. Bu ülkelerden 2008 yılında yaşanan fon çıkışı 49.5 milyar doları bulmuştu. 1997 yılından bu yana derlenen veriler dikkate alındığında en hızlı yükseliş 2009 yılında olurken, bundan önceki rekor yatırım tutarı 54,4 milyar dolarla 2007 yılında gözlenmişti. Gelişmekte olan piyasalar arasında en fazla yatırım çeken ülkeler Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin olurken, bu ülkelerin fonlarına yatırılan miktar 60 milyar doları buldu. Uzmanlar, 2009 yılının gelişmekte olan piyasalar için parlak geçtiğini ifade ediyorlar. Financial Times Gelişen Piyasalar Endeksi, 2009 başından bu yana yüzde 75 yükselirken, endeks Mart ayında gördüğü en düşük düzeyinden bu yana 8 kat artış gösterdi.

Japonya'dan yeni ekonomik canlanma paketi

Japonya'da artan durgunluk ve 11 trilyon dolara çıkan kamu borcu endişe yaratırken, hükümet ekonomiyi canlandırmak amacıyla kapsamlı önlem paketi açıkladı. Japonya Başbakanı Yukio Hatoyama, gelecek 10 yıllık dönemde yıllık yüzde 2 büyüme hedeflendiğini söylerken, bu çerçevede sağlık, turizm ve çevre koruma için istihdamın artırılacağını kaydetti. Başbakanın verdiği bilgiye göre, sağlık sektöründe 2.8 milyon, çevre koruma çalışmaları için 1.4 milyon ve turizm sektöründe 560 bin kişiye istihdam yaratılacak. Hatoyama, bu hedefi yakalamak için ne gerekiyorsa yapılacağı mesajını verirken, ülke ekonomisinin bu yıl yüzde 4.3 daralması bekleniyor. Diğer yandan, ekonomistler, ülkenin artan borç stokunun sorun yaratabileceği görüşündeler. IMF'nin hesaplamalarına göre kamu borcunun milli gelire oranının bu yıl yüzde 218'e, gelecek yıl yüzde 224'e çıkması bekleniyor. IMF eski başekonomisti Simon Johnson, "Borçları konrolden çıkan Japonya'nın iflas etme olasılığı yüksek" dedi.

İtalya'ya varlık barışından 95 milyar euro

Türkiye'de hükümetin yurtdışındaki varlıkların kayıt altına alınmasını hedefleyen varlık barışı uygulamasının bir benzerini uygulayan İtalya, 95 milyar euro'yu kayıt altına aldı. İtalya Maliye Bakanlığı, yaptığı açıklamada, bu rakamla offshore hesaplarındaki varlıkların yüzde 98'lik bölümünün beyan edildiğini kaydetti. Offshore hesaplarındaki miktarın yüzde 98'lik bölümünün kaydedildiğini ifade eden bakanlık, yapıtğı açıklamada, "Vergi cennetlerinin dönemi sona erdi" ifadesine yer verdi. Roma yönetiminin İsviçre'den banka kayıtlarını istemesi siyasi soruna neden olmuş, İsviçre, İtalya'dan ülkedeki bankalara yönelik polisiye önlemlerin durdurulmasını istemişti. İtalya'daki varlık barışı uygulaması gelecek Nisan sonuna kadar uzatılırken, hükümet bu işlemden 5 milyar euroluk vergi gelirine sahip olacak. Türkiye varlık barışı ile 22,6 milyar liralık beyan rakamına ulaşırken, elde edilen vergi geliri 400 milyon lira olarak gerçekleşmişti. Bir diğer deyişle, Türkiye'nin elde ettiği vergi geliri İtalya'nın elde ettiği rakamın 27'de biri düzeyinde gerçekleşti.

IMF: Avrupa için yeni önlemler gerekebilir

Krizle Yunanistan, İspanya ve İrlanda'da bütçe açığının kontrolden çıkması, Avrupa ülkeleri için yeni önlemleri gündeme getirdi. Uluslararası Para Fonu Avrupa Direktörü Marek Belka, toparlanmanın hız kazanması için önlemlere ihtiyaç olduğunu söyledi. Belka, Yunanistan, İspanya ve İrlanda'nın yüksek dış borçları nedeniyle güçlükler yaşadığını hatırlatarak, önlemlerin mali düzenleme yılı olarak öngörülen 2011'i bekleyemeyeceğini öngördü. Çıkış dönemi stratejilerinin sürdürülmesini isteyen IMF Direktörü, "Mali teşviklerden çok parasal önlemlere hız verilmesi gerekebilir" dedi. Kredi derecelendirme kuruluşları önce İspanya ve İrlanda, ardından Yunanistan'ın ülke kredi notlarını düşürmüştü. İşsizliğin artmasıyla Avrupa'nın büyüme potansiyelinin zayıfladığını kaydeden IMF, Euro Bölgesi'nde bu yıl yüzde 4.2 daralma öngörüyor. IMF, Euro Bölgesi'nde 2010'da yüzde 0.3 büyüme tahmininde bulundu.

Tarım arazileri yabancılara kiralanacak

Tarım sektörüne yabancı yatırımcıların ilgisi günden güne artıyor. Yatırım Destek ve Tanıtım Ajansı Başkanı Alpaslan Korkmaz, tarım arazilerinin 30 yıllığına yabancı fonlara kiralanacağını söyledi. Korkmaz, bir yıllık dönemde üç yabancı fonla görüşerek son aşamaya gelindiğini belirterek, "Islah edilebir araziler seçtik, burada 30 yıl boyunca yapılan yatırımlar devlette kalacak" dedi. Korkmaz, böylece hem istihdam yaratılacağını, hem de yan sektörlerde canlanma gözleneceğini ifade etti. Yabancı yatırımlara yönelik değerlendirmede de bulunan Korkmaz, 2010 yılında 2009'a oranla daha iyi bir performans görüleceğini öngörürken, asıl yükselişin 2012'de yaşanacağını kaydetti. Türkiye'ye yapılan yabancı sermaye yatırımı 2008 yılında 18 milyar dolar olarak gerçekleşirken, bu yıl sonu itibarıyla yatırım tutarının 10 milyar dolarda kalması bekleniyor.

En pahalı cadde Taksim Anıt Caddesi

Emlak vergisi'nde yeni yıldan itibaren geçerli olacak metrekare birim değerleri netleşti. İstanbul ve İzmir'in de aralarında bulunduğu bazı illerde 2006 değerlerinin 4'e katlandığı dikkat gözlenirken, bazı yerlerde çarpıklığın devam etmesi dikkat çekti. Örneğin Elazığ Keban'da Baraj Mahallesi'nde metrekare birim değeri 10 bin lira olurken, İstanbul'da boğaz kıyısındaki yalılarda metrekare birim değerinin bin 600 lirada kalması dikkat çekti. 2006 yılından bu yana yeniden değerleme oranı yüzde 29 artarken, emlak vergisi değeri yüzde 15 artış gösterdi. Emlak vergisine esas olan birim değerler dikkate alındığında, Türkiye'nin en değerli yerini ise İstanbul Taksim Meydanı'ndaki Anıt Caddesi oluşturdu. Tarlabaşı yönünden Taksim Meydanı'na çıkan ve Atatürk Anıtı'nı gören caddede metrekare birim değeri 25 bin 500 liraya ulaşıyor. Yine Beyoğlu'nda İstiklal Caddesi'nin metrekare birim değeri 20 bin liraya, Takı Zafer Caddesinin 24 bin liraya, Kadıköy'de Bağdat Caddesinin de 5 bin liraya yükseltildi. Diğer yandan, 2005'deki değer tespitleri sırasında bin 200 liralık metrekare birim değer ile İstanbul'un yalılarını geride bırakan Hakkari'nin Cumhuriyet Caddesinde indirime gidildi. Değer Tespit Komisyonu, son tespitte Cumhuriyet Caddesinde metrekare birim değeri 830 liraya çekti.

İngiltere'de perakendeciler 2010'dan umutsuz

Küresel krizden en fazla etkilenen ülkeler arasında yer alan İngiltere'de firmalar 2010 yılına yönelik karamsar tablo çiziyor. İngiltere Perakendeciler Federasyonu'nca yapılan bir anket, her beş firmadan dördünün satışlarının daha da azalacağını belirledi. Ankete göre, her beş firmadan üçü ise çalışan sayısının daha da indirileceğini öngördü. Perakendecilerin en büyük endişesini, krizden ötürü tüketimin artmayacak olması oluşturuyor. Tüketici güveninin zayıflaması yanı sıra, ülkede son 30 yılın en yüksek işsizlik oranının gözlenmesi, perakendecilerin beklentilerini olumsuz etkiliyor. Diğer yandan, yapılan başka bir araştırma gayrimenkul fiyatlarındaki düşüşün 2010 yılında da devam edeceğini belirledi. Hometrack'in araştırmasına göre, ortalama gayrimenkul fiyatları 2010 yılında yüzde 1 azalacak. Kasım sonu itibarıyla ülkede ortalama satılık emlak fiyatı 200 bin dolar düzeyinde bulunuyor.

EPDK: Sanayi abonesinde fiyatlar düşmedi

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) Başkanı Hasan Köktaş, dün belirlenen yeni elektrik tarifeleri çerçevesinde toplamda sanayi abonesinin elektrik fiyatlarının artmadığını, aksine ucuzladığını söyledi. Köktaş yaptığı yazılı açıklamada, 1 Ocak'tan itibaren geçerli olacak yeni tarifeler çerçevesinde 2010 yılının ilk üç aylık dönemi için toplam sanayi tüketiminin yüzde 87'sinde ucuzlama olacağını ve bu sürede sanayicinin elektriğe 2 milyon lira daha az bedel ödeyeceğini belirtti. EPDK'nın dün yaptığı toplantıda, dağıtım şirketlerinin talepleri çerçevesinde her abone grubu için tarifeleri ayrı ayrı belirlediğine dikkat çeken Köktaş, şöyle dedi: "Bu kapsamda kanunen her yıl uygulanan abone grupları arasında çapraz sübvansiyon oranlarındaki değişim ile sistem kullanım bedellerindeki kısmi artışlara bağlı olarak konut abonesinde yüzde 1.32, alçak gerilim sanayi abonesinde de yüzde 1.23 oranında küçük artışlar yapıldı. Ancak bu durum sanki tüm sanayi abonelerinin elektriğinin fiyatının arttığı şeklinde kamuoyuna yansıdı. Hâlbuki alçak gerilimden elektrik kullanan sanayi abonesinin toplam tüketim içindeki payı çok az. Asıl tüketim ise orta gerilim ile iletim sistemine doğrudan bağlı iletim şalt sahalarından dağıtım şirketinin kullanımındaki orta gerilim sistemlerine özel hattı ile bağlı tek terimli sanayi abonesidir. Bu abonelerde ise herhangi bir artış değil bilakis önceki döneme göre sırasıyla yüzde 0.62, yüzde 0.66 ve yüzde 2.01 oranında bir ucuzluk sağlandı."

Otomotiv hurda teşviği arayışında

Hükümetin talebi canlandırmak üzere yaptığı vergi indirimleriyle ayakta kalan otomotiv sektörü, indirimlerin bitmesiyle zor anlar yaşıyor. Mart ayından Eylül sonuna kadar devam eden indirimle araç satışının 530 bin arttığını kaydeden işadamları, sektöre yeni destekler verilmesini istiyor. Hyundai Assan Yönetim Kurulu Başkanı Ali Kibar, sektöre hurda teşviği verilmesi gerektiğini söyledi. Kibar, "Yeni teşvik gelmezse 2010 yılında otomotiv sektörü yüzde 25 daralabilir" dedi. Renault Mais Genel Müdürü İbrahim Aybar da, araçların üzerindeki vergi yükünün azaltılması gerektiğini belirterek, bunun dünyanın 15. üreticisi olan Türk otomotiv sektöründe endişe yarattığını söyledi. Aybar, ÖTV indirimi yerine yıpranmış eski araçların yenileriyle değiştirilmesine destek verilmesini isterken, "Türkiye'de halen 16 yaşın üzerinde 3 milyon araç bulunuyor. Bu önlem Avrupa'da olduğu gibi Türkiye'de etkili olabilir" dedi. Aybar, fiyatların limitinde olduğunu ifade ederken, "Her zaman kampanya olmaz" dedi.

Senato'dan Obama'nın sağlık reformuna onay

ABD Senatosu, Demokrat Parti'nin verdiği tam destekle sağlık sisteminde büyük değişiklikler yapacak reformu onayladı. Reformun yasalaşması için Temsilciler Meclisi'nin de onayı gerekiyor. Başkan Barack Obama'nın seçimler öncesinde öncelikli hedefi niteliğindeki sağlık reformunun 40 yıldan bu yana değişmeyen sistemi yenilemesi bekleniyor. Yaklaşık 800 milyar dolarlık büyüklüğe sahip yeni sağlık sisteminin, sağlık harcamalarının 1 trilyon dolar azaltması bekleniyor.

Dubai'deki gazetecilere 'örtülü' uyarı

Birleşik Arap Emirlikleri'nin en büyük İngilizce yayını niteliğindeki Gulf News'da Dubai'de yaşanan borçlanma krizinden etkilendi. BAE'nin de ortak olduğu Gulf News'in yönetimi, gazetecilere yaptığı uyarıda, haberlerinde 'borç ödeyememe' gibi ifadeleri kullanmaması uyarısında bulundu. Wall Street Journal'ın haberine göre, Gulf News muhabirlerine 'borç krizi' ifadesi yerine daha diplomatik bir ifadeyle 'mali konsolidasyon' veya 'mali destek' sözlerinin kullanılması çağrısında bulunuldu. Dubai yönetiminin de ortak olduğu Dubai World şirketi, Aralık ayı başında 26 milyar dolarlık borçlarını 6 ay boyunca ertelemek üzere kredi verenlerle görüşme yapmayı kararlaştırmıştı.

Citigroup ve Wells Fargo desteği geri ödedi

Amerikan bankaları Citigroup ve Wells Fargo Sorunlu Varlıkları Kurtarma Fonu (TARP) kapsamında aldıkları toplam 45 milyar dolarlık yardımı devlete geri ödediler. San Francisco merkezli Wells Fargo Ekim 2008'de aldığı 25 milyar doların tümünü geri öderken, 20 milyar dolarlık geri ödeme yapan Citi'de ise hala devlete ait hisseler bulunuyor. ABD'li büyük bankaların çoğu aldıkları TARP yardımlarını Haziran'da devlete geri öderken, Wells Fargo ve Citi programdan en son çıkan büyük bankalar oldu. ABD yönetiminin finans sektörünü kurtarma programı olarak da bilinen TARP'dan çıkmak, bankaların çalışanlara yapılan ödemeler ve kâr payı dağıtımının da aralarında bulunduğu bazı konularda daha fazla söz hakkına sahip olmaları anlamına geliyor. ABD yönetimi geçen hafta elindeki 5 milyar dolarlık Citi hissesini satmayı planlamış, ancak hisse senetleri hem beklenenin çok altında fiyatlandırılmış hem de yeterli talep görmemişti.

Şimşek: Ek harcamanın kaynağı ortaya koyulacak

Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, bütçede ek harcama talebi olması ve uygulamaya alınması halinde, bunun kaynağını ortaya koyacaklarını söyledi. Şimşek, Bütçe Yasa Tasarısı'nın TBMM Genel Kurulu'nda görüşmeleri sırasında yaptığı açıklamada, "Bütçe imkanları elverdiği ölçüde emeklilerin durumunu iyileşeceğiz ama bütçe imkanları çerçevesinde yapacağız. Eğer biz ek bir harcama talebiyle karşılaşırsak veya böyle bir irade gösterirsek, bunun gelirini de ortaya koyarız. Bu şekilde bütçe disiplinini de koruruz" dedi. Şimşek, belirledikleri makro ekonomik öngörülerin mütevazı olduğunu kaydederek, "Daha mütevazı hedefler koyup onları aşmayı tercih ederiz. O nedenle ben makroekonomik hedeflerin son derece gerçekçi olduğu kanısındayım" dedi. İşsizlik sorununu çözmek için kısa, orta ve uzun vadeli planlarının olduğunu, hükümetin büyümenin ötesinde ek inisiyatif aldığını vurgulayan Şimşek, şöyle konuştu: "Türkiye ekonomisi, bütün dünyada olduğu gibi, ilk aşamada belki istihdamsız bir büyüme ile karşı karşıya kalabilir. Bu sadece Türkiye'deki sorun değildir. Ben inanıyorum ki Türkiye'de büyüme güçlü olacak ve sürdürülebilir olacak. Bunun sonucunda da istihdam yaratılacak."

Hükümet girişimciye desteği artırıyor

Kriz sonrası canlanma planlarına hız veren hükümet, girişimcilere desteği artırmayı hedefliyor. Hazırlanan eylem planı çerçevesinde, Gelir Vergisi Kanunu'nun gelecek altı ay içinde değiştirilmesi bekleniyor. Kayıtdışılığın önüne geçilmesi yanında Katma Değer Vergisi iade sürecinin hızlandırılması hedefleniyor. Yabancı sermayeli şirketlerin Türkiye'ye yatırımlarının kolaylaştırılması yanında, KOSGEB Yasası kapsamında girişimciliğin teşvik edilmesi planlanıyor. Küçük işletmelerin KOSGEB desteklerine erişiminin kolaylaştırılması için de çalışma yapılıyor. Ayrıca, yatırım alanlarının bulunduğu orman özelliğini yitirmiş 2B alanlarının tescili ve kullanımının düzenlenmesi amacıyla Maliye, Çevre ve Orman bakanlığı yasa tasarısı taslağı hazırlığına girişti. Hükümet, teşvikleri hızlandırmak amacıyla Temmuz ayında bölgeler ve sektörler itibarıyla bir düzenleme yapmıştı.

Şirket birleşmeleri 2010'da hız kazanacak

Krizin etkisiyle bozulan yatırım iklimi, şirket birleşmeleri ve satın almaların önünü kesti. Krize kadar en fazla şirket birleşmesi gözlenen ülkeler arasında yer alan Türkiye'de bu yıl yapılan işlemlerin tutarı 3.5 milyar doları bulmadı. 2008 yılının altıda biri düzeyinde kalan bu birleşmelerin, yeni yılla beraber hız kazanması bekleniyor. 2004 yılından bu yana şirket birleşmesi ve alımında uzmanlaşan yatırım bankası Standart Ünlü'nün CEO'su Mahmut Ünlü, halen 20 proje üzerinde çalıştıklarını belirterek, bunların toplam miktarının 1 milyar doları bulduğunu kaydetti. Ünlü, proje büyüklüklerinin ise 30 ile 500 milyon dolar arasında değişiklik gösterdiğini söyledi. Özellikle sağlık, ilaç ve gıda sektörlerine ilginin yüksek olduğunu kaydeden Ünlü, Körfez ülkelerinden gelen talebin yüksekliğine dikkat çekti. Türkiye, 2008 yılında en fazla doğrudan yatırım çeken ve şirket birleşmesi yaşanan ülkeler arasında yer alırken, yapılan işlemlerin toplamı 18.5 milyar doları bulmuştu.

Havayolları yolculara 'erteleme' tazminatı verecek

Havada yolculuğa AB standardı geliyor. "Havayolu ile Seyahat Eden Yolcuların Haklarına Dair Talimat"ların uygulanması için hazırlık yapılırken, bunun hayata geçirilmesiyle şirketler Haziran'dan itibaren tazminat ödemekle karşı karşıya kalacak. Uçuş kartları üzerinde yolcular tarafından açıkça görünecek şekilde, “Uçuşunuzun iptal edildiği veya en az iki saat tehir edildiği takdirde, tazminat ve yardım taleplerinizi uçağa biniş kapısından isteyiniz” denilecek. Ödenecek tazminat miktarı kilometreye göre değişecek. Bin 500 kilometreye kadar tüm uçuşlarda 400 lira bin 500 ile 3 bin 500 kilometre arası uçuşlarda 700 lira bunun üzerindeki uçuşlar için ise bin lira tazminat ödenecek. Havayolu şirketlerinden 200 temsilcinin katılımıyla Ankara'da yapılan toplantıda, bürokratlar ve iş dünyası temsilcileri düzenlemeye son şeklini vermeye çalıştı. Düzenlemenin aynen kabul edilmesi halinde, yolcular tazminat yanı sıra konaklama, yemek ve iki ücretsiz telefon görüşmesi hakkı elde edecek.

Ödeme sistemlerini 'buluş' kurtaracak

Kartlı ödeme sistemlerinin nakit ödeme sistemleri karşısındaki mücadelesinde atılması gereken adımları ortaya koyan rapordan, daha fazla inovasyonun gerektiği sonucu çıktı. Visa Europe CEO’su Peter Ayliffe, İstanbul'da düzenlediği toplantıda, yakın gelecekte cep telefonlarından ödeme yapılmasının mümkün olacağını kaydetti. Ayliffe, ayrıca temassız kartların da yaygınlaşacağını ifade etti. Önceliklerinin temassız kartlar ve cep telefonuyla ödeme olduğunu kaydeden Peter Ayliffe, “Temassız kartları çok destekliyoruz. Cep telefonuyla ödeme yapma imkanı sağlanınca, kasadan geçerken cep telefonunuzu şöyle bir sallayacaksınız, ödeme yapılmış olacak, ödemeyi de ekranınızda göreceksiniz” dedi. Visa Europe, Türkiye’de cep telefonlarıyla ödeme yapılması için 6 bankayla pilot çalışma yürütüyor. Uygulamanın 2011 itibariyle başlayabileceği belirtiliyor. Visa Europe CEO’su Ayliffe, ayrıca elektronik ödeme sitemlerinin kayıt dışı ekonomiyi azaltmada da önemli bir faktör olduğunu belirtti. Devletlerin bu yüzden kartla ödeme sistemlerini desteklediğini altını çizen Ayliffe, “Elektronik ödeme sistemleri yüzde 15 daha fazla kullanılırsa, kayıt dışı ekonomi de yüzde 6-8 oranında azalır. Kartla ödeme sistemlerinin büyümesi için bankaların, perakendecilerin ve devletlerin işbirliği yapması gerekiyor. Biz hala yolun çok başında olduğumuzu düşünüyoruz” dedi. Ayliffe, ekonomik krizin kart kullanımını üç noktadan etkilediğini, krizle birlikte insanların kredi kartından banka kartıyla ödeme yapmaya geçtiklerini, kart kullanımının arttığını, fakat her bir işlemin değerinin düştüğünü, ayrıca uluslararası seyahat hacminin de azaldığını dile getirdi.

Geithner'den bankalara 'krediyi artırın' uyarısı

Krizle sarsılan Amerikan bankalarının reel sektöre yeterince kredi vermemesi endişe yaratıyor. Amerikan Başkanı Barack Obama'nın iki hafta önce, bankaları kredi musluklarını açmaya çağırması ardından, benzer bir uyarı da Maliye Bakanı Tim Geithner'den geldi. Maliye Bakanı Geithner, ülke ekonomisinin istikrara kavuşmaya başladığını yaşadığını belirterek, bankaların kredi vermemesi nedeniyle toparlanmanın risk altında olduğunu söyledi. Geithner, "Şu anda önümüzdeki en büyük tehlike bankaların yeterli kredi vermemesi ve iş yerlerine büyüme için ihtiyaç duydukları mali kaynakları sunmamaları" derken, toparlanma için desteğin artmasını istedi. "Bankalar fazla temkinli davranıyorlar. Toparlanmanın ne güçte olacağı iş yerlerinin krediye erişimine bağlı" diyen Geithner, ABD hükümetinin finans sistemine desteğini sürdüreceğini kaydetti. Diğer yandan, Amerikan ekonomisi yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 2.2 büyüme gösterdi. Ekonomistler, üçüncü çeyrekte yüzde 2.8 büyüme öngörürken; son çeyrekte büyümenin yüzde 3'ü bulabileceğini ifade ediyorlar.

Doğalgaza iki ayda yüzde 15 zam yaklaştı

Maliyet baskısı nedeniyle Botaş, doğalgaz fiyatlarına zam yapmaya hazırlanıyor. Enerji Bakanı Taner Yıldız, Ocak ve Şubat aylarında doğalgaza toplam yüzde 15 oranında zam yapılabileceğini söyledi. Yıldız'ın verdiği bilgiye göre, Ocak ayında döviz kurundaki artıştan kaynaklanan maliyet tüketicilere yansıtılacak. Fiyatların Ocak'ta yüzde 5 artırılması beklenirken, Şubat ayında Rusya'nın doğalgaz fiyatlarını artırmasına paralel olarak en az yüzde 10 zam yapılması bekleniyor. Fiyatların artmasında al ya da öde yükümlülüğününün yarattığı ek maliyetin de etkili olması öngörülüyor. Enerji Bakanı Yıldız, Botaş'ın yapacağı zammın kamuoyuna yansıtıldığı gibi yüzde 50 düzeyinde olmayacağını belirterek, 2010 yılının tamamı için en az yüzde 25 zam ihtiyacı bulunduğunu ifade etti. Zammın tüketiminin yoğun olduğu bu kış aylarında yapılması konut abonelerini etkilemesi beklenirken, sanayi kesimine yapılacak zammın çok daha düşük tutulması düşünülüyor. Türkiye 2008 yılında yapılan zamların etkisini sınırlamak amacıyla 2009 genelinde fiyatlarda yüzde 38'lik indirim yapmıştı.

Maliye arazi satışıyla gelir artırmanın peşinde

Vergi gelirlerini artırmak ve bozulan bütçe dengelerini iyileştirmeyi hedefleyen hükümet, bu çerçevede arazi satışıyla ek gelir yaratmayı hedefliyor. Üç yıllık bir projeksiyon hazırlayan Maliye bakanlığı, Hazine arazilerinin satışına hız vermeyi hedefliyor. Zaman gazetesinde yer alan habere göre, Milli Emlak her yıl arazi satışı ve kiralanmasından elde edilen geliri yüzde 20 artırmayı öngörüyor. Bu çerçevede gelecek üç yılda toplam gelirin 6.5 milyar lira olması beklenirken, ilk yıl gelirinin 1.8 milyar liraya çıkması bekleniyor. Satışların artırılması amacıyla her ilde en değerli ilk 10 ve ilk 100 taşınmaz tespit edilecek. Bu gayrimenkullerin hukuki durumu belirlenirken, değer tespiti de yapılacak. Belediye ve mücavir alan sınırları içerisinde Hazine'ye ait tescilsiz taşınmaz kalmayacak. Krize karşılık, Hazine arazilerinin satışı ve kiralanmasından geçen yıl 1.1 milyar liralık gelir elde edildi. En çok gelir elde edilen illerin başında İstanbul yer alırken, bu ili Ankara, ANtalya ve Konya izliyor.

Otomotivde krizin sonu yok

Kriz otomotiv sektörünün çehresini hızla değiştiriyor. İflastan dönen Amerikan otomotiv devi General Motors'un ayakta kalmak için küçülmeyi seçmesi, binlerce çalışanın zor durumda kalmasına neden oluyor. Marka sayısını dörde indirmeye çalışan General Motors'un, İsveç’teki iştiraki Saab'ın kapatılması da gündemde. Saab'a, Hollandalı spor otomobil üreticisi Spyker teklif vermeye hazırlanırken, İsveç hükümeti şirketin kapatılması sonrası çalışanların durumunu ele almak üzere toplandı. Geçen yıl 400 milyon dolar zarar eden Saab'ın kapatılması ile fabrikalarda çalışan 3 bin 500 kişi işini kaybedecek. Şirket ile bağlantılı işler yapanların sayısı ise 8 bin 500'ü buluyor. Diğer yandan, kriz sürecinde Amerikan hükümetinden yardım almayan tek otomotiv şirketi Ford, yeniden yapılanmaya hız veriyor. Bu çerçevede, şirket Amerika'daki 89 bin çalışanından 41 binine tazminat paketleri önerdi. Bu çerçevede şirkette en az bir yıl çalışanlara 50 bin dolar tazminat veya bir Ford otomobil almak üzere 25 bin dolarlık indirim yanı sıra 20 bin dolar nakit para verilecek.

ÖİB: TT'de ikincil halka arz gündemde değil

Özelleştirme İdaresi Başkanlığı, Türk Telekom'un Hazine'ye ait hisselerinin ikincil halka arzına ilişkin halihazırda başlatılmış bir süreç bulunmadığını açıkladı. Gazetelerde bugün yer alan bir haberde, Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım, 2010 yılında Türk Telekom'un hisselerinin bir bölümünün halka arz yoluyla özelleştirileceğini belirtti. Bu haberin ardından, Türk Telekom hisseleri, İMKB'de ilk seansın başlamasıyla birlikte, saat 0958'de yüzde 1.75 düşüşle 4.50 liraya geriledi. Türk Telekom hisseleri dün 4.58 liradan kapanmıştı. Haberlere ilişkin açıklama istenmesi nedeniyle Türk Telekom hisseleri 1030 itibariyle geçici olarak işleme kapatıldı. ÖİB tarafından Kamuyu Aydınlatma Platformu'na (KAP) gönderilen yazıda ise bugün gazetelerde Türk Telekom'da bulunan yüzde 15 oranındaki Hazine hissesinin 2010 yılı içinde halka arzının planlandığına ilişkin haberlerin yer aldığı anımsatılarak, şöyle denildi: "Türk Telekom hisselerinin özelleştirilmesine yönelik çalışmalar 406 sayılı Telgraf ve Telefon Kanunu kapsamında yürütülmektedir. Bu çerçevede Türk Telekom'da Hazine'ye ait hisselerin özelleştirilmesine ilişkin halihazırda başlatılmış bir süreç bulunmamaktadır." ÖİB açıklaması sonrasında şirket hisseleri saat 1050'de tekrar işleme açıldı. Türk Telekom hisseleri ilk seansı yüzde 1.75 kayıpla 4.5 liradan kapattı. Türk Telekom'un yüzde 55'i 2005 yılında 6.55 milyar dolara Oger Telecom'a satılmıştı. Türk Telekom'un yüzde 15 hissesi ise 2008'de halk arz yoluyla özelleştirilmişti. Hükümet bu tarihten sonra Türk Telekom'da özelleştirme için herhangi bir adım atmadı. Oger Telecom ise Türk Telekom'daki hissesini artırmakla ilgilendiğini daha önce açıklamıştı. Mevcut durumda, Türk Telekom'un yüzde 55'i Ojer Telekomünikasyon'a, yüzde 30'u Hazine Müsteşarlığı'na ait bulunurken, yüzde 15'i İMKB'de işlem görüyor.

Türkiye'de en yüksek işsizlik Şırnak'ta: %22,1

Türkiye'nin öncelikli sorunu niteliğindeki işsizlikte, iller itibarıyla görünüm netleşiyor. Türkiye İstatistik Kurumu'nun ilk kez açıkladığı 2008 İller Bazında İstihdam verilerine göre, işsizliğin en yüksek olduğu il yüzde 22.1 ile Şırnak oldu. İşsizliğin en yüksek olduğu diğer iller ise yüzde 20.5 ile Adana ve yüzde 18.3 ile Hakkari oldu. İşsizlik oranının en düşük olduğu iller ise Ardahan, Kars ve Bayburt olarak sıralandı. Türkiye'de istihdamın en yüksek olduğu iller ise Karadeniz Bölgesi'nde yoğunlaştı. Buna göre en yüksek istihdam oranına sahip il yüzde 62.8 ile Rize olurken, onu Gümüşhane ve Artvin izledi. Ekonomistler, ilk kez açıklanan verilerin kriz öncesi durumu göstermesinden ötürü illerin durumuna yönelik net bir fikir veremediği görüşündeler. Türkiye'nin işsizlik oranı Eylül ayı itibarıyla yüzde 13.4 olurken, hükümetin bu yıla ilişkin işsizlik oranı öngörüsü yüzde 14.8 düzeyinde bulunuyor.

Moody's Yunanistan'ın kredi notunu düşürdü

Küresel krizin etkisiyle bütçe açığı hızla artan Yunanistan zor günler yaşıyor. Başbakan Yorgo Papandreu'nun ekonomik durumu düzeltmek 'seferberlik' ilan etmesine karşılık, alınan önlemler kredi derecelendirme kuruluşları tarafından yeterince destek bulmadı. Derecelendirme kuruluşu Moodys, ülkenin kredi notunu bir kademe düşürerek A1 notunu A2'ye indirdi. Kuruluş, yaptığı açıklamada, Yunanistan'ın kısa vadede borç ödeyemez duruma düşmeyeceğini öngörürken, borçlardan kaynaklanan sorunların sadece büyüme ile aşılamayacağı vurgulandı. Hükümet, geçen hafta aldığı önlemler çerçevesinde savunma ve sosyal güvenlik bütçesi dahil tüm kamu harcamalarından yüzde 10 kesinti yapılacağını açıklamıştı. Diğer derecelendirme kuruluşları Standard & Poor’s ve Fitch, ülkenin kredi notunu Aralık ayı başında BBB+ düzeyine indirmişti. 10 milyon nüfuslu ülkenin borç stoku 300 milyar euroyu bulurken, bütçe açığının milli gelire oranı yüzde 12.7 düzeyinde bulunuyor. Alınan önlemlerle bütçe açığının 2013 yılına kadar Avrupa Birliği standardı olan yüzde 3 düzeyine çekilmesi hedefleniyor.

Keynes ve Hayek 'rap'e konu oldu

Krizle yeniden hatırlanan, modern ekonominin kurucularından John Maynard Keynes ve onun karşısında piyasanın kendisini düzenleyeceğine yönelik liberal görüşlerin temsilcisi Frederic Hayek televizyon haberlerine konu oldu. ABD'nin kamu fonlarıyla finanse edilen televizyon kanalı PBS'te yayınlanan bir dizi haberde, Keynes-Hayek atışması rap melodileriyle izleyicilere sunuldu.

DB: Türkiye krizden hızlı çıkacak

Kriz, ülkelerin bütçe dengelerini altüst ederken, Dünya Bankası'nca yapılan bir anket Türkiye'nin Doğu Avrupa'da mali krizden en hızlı çıkabilecek ülke olduğunu belirledi. Bankanın, Bulgaristan, Macaristan, Letonya, Litvanya, Romanya ve Türkiye'den bin 700 işletme arasında yaptığı ankette, Türkiye ardından Macaristan ve Romanya'nın krizin etkilerini geride bırakacağı öngörüldü. Ankette, Türkiye'deki işletmelerin yarıdan fazlasının gelecek altı aylık dönemde ciro artışı öngördüğü ifade edilirken, gelecek 6 aylık dönemde personel çıkarmayı düşünen işletmelerin oranı yüzde 14'te kaldı. Anket sonuçlarına göre, Türk şirketlerinin gerek borçluluk düzeylerinin düşük olması, gerekse mali sistemin sağlam yapısının avantaj yarattığı kaydedildi. Kriz nedeniyle, Macaristan, Romanya, Bulgaristan ve Letonya IMF'den yardım alırken; Litvanya ve Türkiye IMF ile yeni bir kredi anlaşması yapmamıştı.

Hükümet özelleştirmeye hız verecek

Krizin baskısıyla bozulan bütçe dengelerini gidermek amacıyla özelleştirme uygulamaları hızlandı. Bu yıl özellikle elektrik dağıtım ve şeker fabrikalarının satış ihalelerine yoğunlaşan ekonomi yönetimi, elektrik dağıtım özelleştirmesini yıl sonuna kadar tamamlamayı hedefliyor. Halen ihale sürecinde bulunan 4 elektrik dağıtım bölgesi ile 52 akarsu santralinin özelleştirme ihalesinde son teklifler Şubat ayında alınacak. İhale ilanı verilen B grubu şeker fabrikalarında teklifler Ocak ayı sonuna kadar alınacak. Yılın son çeyreğinde ise elektrik dağıtım ve şeker fabrikalarının özelleştirmesi hız kazandı. Üç elektrik dağıtım bölgesi ihalesinde alınan tekliflerin toplamı 1 milyar 153 milyon dolar olurken, Kastamonu, Kırşehir, Turhal, Yozgat, Çorum ve Çarşamba Şeker Fabrikaları'ndan oluşan porföyün ihalesinde en yüksek teklif 606 milyon dolar olarak gerçekleşti. Özelleştirmede yılın en önemli gelişmesi ise Milli Piyango ihalesinin iptaliyle yaşandı. 7 Mayıs'taki ihalede katılımcıların, kapalı zarfların dışında herhangi bir artırım yapmaması nedeniyle ihaleler iptal edildi.

Kulüplere Şampiyonlar Ligi'nden 50 milyon euro

UEFA Şampiyonlar Ligi eleme turlarına çıkan futbol kulüplerinin her birisi ortalama 50 milyon euro kazandı. Şampiyonlar Ligi'nin yıllık ekonomik büyüklüğü ise 6 milyar euro'yu buluyor. UEFA Şampiyonlar Ligi sponsoru MasterCard'ın ünlü spor ekonomisi uzmanı Profesör Simon Chadwick'e yaptırdığı araştırmaya göre, 2009'da en fazla kazanan spor kulüpleri İngiltere, İtalya ve İspanya'da yer aldı. En fazla kazanan spor kulübü ise 11.5 milyon euro ile Fransız takımı Bordeaux oldu. Eleme turlarına çıkmaya hak kazanamamış kulüplerin katılımlarından ötürü kulüp başına ortalama gelirleri ise 32 milyon euro olarak tahmin ediliyor.

İngiltere'de havacılık grevi son anda durduruldu

İngiltere'de yaklaşık 1 milyon kişinin tatil planları suya düşmekten son anda kurtuldu. İngiliz Havayolları, bir mahkeme kararıyla 13 bin kabin görevlisinin 12 boyunca greve çıkmalarını önledi. Mahkeme kararında, çalışanların örgütlü olduğu Unite sendikasının grev kararına yönelik oylamasında usülsüzlük yapıldığı kaydedildi. Sendika yönetimi mahkeme kararını 'demokrasi için kara bir leke' olarak nitelendirirken, Sendika Genel Sekreteri Derek Simpson grev için yeni bir oylama yapılması çağrısında bulundu. Grevin 22 Aralık Salı günü başlaması ve 12 gün sürmesi planlanmıştı. İngiliz Havayolları, grevin toplamda milyonlarca kişiyi kötü etkileyeceği uyarısında bulunmuştu. Tartışmaların merkezinde İngiliz Havayolları'nın tasarruf amacıyla her uçuşta kabin ekibinin sayısını azaltma ve maaşları dondurma kararı yer alıyor.

Günde 40 bin kişi telefonunu taşıyor

Cep telefonu kullanımının hızla artması, yükselen abone sayısı ve numara taşımaya artan ilgi iletişim sektörünün çehresini değiştiriyor. 9 Kasım'da başlayan cepte numara taşıma uygulaması çerçevesinde bugüne kadar 8.5 milyon abone telefonunu bir diğer operatöre taşıdı. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu Başkanı Tayfun Acarer, günde 40 bin cep telefonu abonesinin hattını diğer bir operatöre taşıdığını belirterek, düşük maliyetle görüşme imkanının numara taşımaya ilgiyi artırdığını kaydetti. Acarer, numara taşıma uygulaması yapılan Güney Afrika'da yılda 300 bin abonenin operatör değiştirdiğini hatırlatarak, "Türkiye bu rakama 8 günde ulaşıyor" dedi. Başkan Acarer'in verdiği bilgiler, iletişim sektöründeki hızlı büyümeye de işaret ediyor. Türkiye'de şu anda sisteme kayıtlı 125 milyon cep telefonu bulunduğunu kaydeden Acarer, bunun maddi değerinin 19 milyar doları bulduğunu ifade etti. Acarer, telefonların kayıt altına alınması ardından cep telefonu hırsızlığı ve kapkaççılığı gibi sorunların hızla azaldığını kaydetti.

İşçi emeklisine iyileştirme son aşamada

Emekliler arasındaki maaş dengesizliğini gidermek amacıyla yapılan hazırlıklarda sona gelindi. Sosyal Güvenlik Kurumu'nun yaptığı çalışmaya göre, 2000 yılından önce emekli olanların maaşlarında yıllık 3 milyar liralık bir iyileştirme yapılacak. 5.2 milyon emekliden 2.5 milyonunu ilgilendiren düzenleme çerçevesinde düşük maaşlıya yüksek, yüksek maaşlıya daha az iyileştirme yapılacak. Maaşlarda ortalama 100-150 lira arasında iyileştirme yapılacağı öngörülürken, dul ve yetim aylığı alan emeklilerin maaşı 50 lira artacak. Zaman gazetesinde yer alan habere göre, ekonomi yönetimi maaşlardaki iyileşmeye olumlu bakıyor. Son kararın Başbakan Tayyip Erdoğan tarafından verilmesi beklenirken, yapılacak iyileştirmenin talebi canlandırıcı etki yapması da bekleniyor. Şu an 7 bin 200 gün primle emekli olan biri bin 100 TL civarında maaş alırken, 2000 yılı öncesinde aynı prim günü ile emekli olanlar halen 800 lira maaş alıyor.

Bernanke'nin adaylığına Senato'dan onay

Amerikan Merkez Bankası Başkanı Ben Bernanke'nin adaylığı onaylandı. Senato Bankacılık Komitesi üyeleri Bernake'nin adaylığını 7'ye karşı 16 oyla onaylarken, bundan sonraki süreçte Bernanke'nin 2. dönem Fed başkanlığı yapabilmesi için adaylığı senatoya getirilecek ve büyük ihtimalle burada yapılan oylamada kabul edilecek. Bernanke Fed Başkanlığına ikinci kez aday olurken, krizi ele alma biçimi konusunda bazı senatörlerin eleştirilerine maruz kalıyor. Bernanke'nin görev süresince faiz oranları yüzde 0-0,25 aralığına kadar düşürülürken, finans piyasaları için 3 trilyon dolar harcama yapıldı, Lehman Brothers ABD tarihinin en büyük iflası olarak kayıtlara geçti, 182,5 milyar dolarlık devlet desteğiyle sigorta devi AIG kurtarıldı. Fed, Hazine Bakanlığı işbirliği ile Ekim 2008'de 700 milyar dolarlık banka kurtarma planını organize etti. Bernanke, 13 Aralık 1953'de Augusta'da doğdu. Harvad Üniversitesi'nde ekonomi alanında lisans eğitimi gördü, The Massachussetts Institute of Technology'de (MIT) ekonomi doktorası yaptı.

TIME, Bernanke'yi 'yılın adamı' seçti

Amerikan ekonomisinde 1929 Büyük Buhranı'nın tekrarlanmasını önleyen ABD Merkez Bankası Başkanı Ben Bernanke, TIME dergisi tarafından 'Yılın Adamı' seçildi. Geçen yıl ABD Başkanı Barack Obama'yı 'Yılın Adamı' seçen dergi, 2007'de Rusya Başbakanı Vladimir Putin'i seçmişti. Önceki yıllarda seçilen isimler arasında U2'nin solisti Bono, ABD Başkanı George W. Bush ve Amazon.com CEO'su ve kurucusu Jeff Bezos da yer alıyor. Time dergisi adına açıklama yapan Richard Stengel, yılın olayının zayıf ekonomi ve resesyon olduğunu, Ben Bernanke olmasaydı durumun daha da kötü olacağını belirtti. Tarihten ders almayanların hataları tekrarlayacakları kaydedilen açıklamada, Bernanke'nin yalnızca tarihten ders çıkarmadığı, aynı zamanda tarih yazdığı ifade edildi. FED Başkanı olan 56 yaşındaki Ben Bernanke, bu göreve getirilmeden önce Princeton Üniversitesi'nde ders veriyordu. Bernanke'nin uzmanlık yaptığı konu ise Büyük Buhran.

BA'de 12 günlük grev Noel planlarını bozdu

Yaklaşan Noel ve yeni yıl tatili öncesinde tatilini planlayan 1 milyon kişi İngiliz zor durumda kalacak. Nedeni ise İngiliz havayolu şirketi British Airways'te çalışan kabin görevlilerinin 12 gün grev yapmayı kararlaştırması. Daha iyi ücret ve çalışma koşulları nedeniyle alınan grev kararı, büyük tepkilere neden oldu. Şirket yönetimi, 22 Aralık - 2 Ocak tarihlerinde yapılması planlanan grevi durdurmak amacıyla mahkemeye başvuracak. Şirket yönetimi, sendikayı uzlaşmaya yanaşmadığını iddia ederken, grevin yapılması halinde seferlerin nasıl sürdürülebileceği üzerine hazırlık yapmaya başladı. British Airways üst yöneticisi Willie Walsh, yolcuların etkilenmemesi için ne gerekiyorsa yapılacağını söyledi. Walsh, “Yolcularımızın haklarını korumak için gerekenleri yapacağız, 1 milyon kişinin Noel tatilinin mahvedilmesine göz yumamayız” dedi. Yolcular da, grev kararına tepkiyle yaklaşıyor. BA ile Cenevre’ye gitmek üzere bilet alan Gemma Evans da onlardan biri. Londra’da Reuters Televizyonu’na konuşan Evans, “Eğer grev yapmaları gerekiyorsa, Noel bunun en etkili olacağı dönem. Ancak benim gibi sadece bu dönemde izin alabilecek kişilerin tatilinin berbat olması hiç de adil değil” dedi. Sendika 13 bin çalışanın ücretlerinde artış yanı sıra çalışma koşullarının iyileştirilmesini istiyor.

Boeing 787, 2.5 yıl gecikmeyle ilk uçuşunu yaptı

Havacılık sektöründe rekabet ısınıyor. Dünyanın ikinci büyük uçak üreticisi Boeing, uzun menzilli yeni yolcu uçağı Dreamliner 787'nin ilk uçuşunu gerçekleştirdi. İki buçuk yıllık gecikme ardından gerçekleştirilen uçuş, şirket merkezinin bulunduğu Seattle'in kuzeyindeki Everett kentinde gerçekleştirildi. Üç saat süren uçuş geniş bir medya ordusu tarafından da izlendi. 787 Dreamliner projesi, tasarımdaki sorunlar ve teknik aksaklıklar nedeniyle iki yıl durmuştu. Boeing yönetimi, bu uçakla Airbus'un ürettiği A380 modeline rakip oldu. Dünyanın yakıt tasarrufu en yüksek uçağı olmayı hedefleyen 787 Dreamliner'a çeşitli havayollarından şimdiye kadar 140 milyar dolarlık 840 talep gelmiş durumda. Yapılan anlaşmalara göre, Boeing'in ilk uçak teslimatını 2010 yılının ikinci yarısında yapması bekleniyor.

Yunanistan bütçe açığına çözüm arıyor

Küresel krizin yarattığı ek maliyetlerle bütçe açığı kontrolden çıkan Yunanistan, mali önlemlere hız verdi. Kredi notu düşen ülke, yatırımcı güvenini geri kazanmak amacıyla bütçede yüzde 10'luk kesinti planladı. Mali disiplin planını açıklayan Başbakan Yorgo Papandreu, bu çerçevede halen yüzde 12.7 olan bütçe açığının milli gelire oranının 2013 yılına kadar yüzde 3 düzeyine çekileceğini söyledi. Papandreu, “Gelecek üç ayda son 50 yılda alınmayan kararları alacağız. Pek çok kararımız tepkiyle karşılanabilir, ancak hedefimiz düşük ve orta gelirli vatandaşlarımızı korumak” dedi. Başbakan Papandreu, sendikalardan da destek istediği plan çerçevesinde sosyal güvenlik harcamalarında yüzde 10 kesinti yapılacağını kaydetti. Papandreu, banka üst yöneticilerinin aldığı yüksek primlerin de önüne geçmeyi hedeflediklerini vurguladı. Yunanistan Başbakanı, “Kamu bankaları üst yöneticilerine prim vermeyecek. Özel bankalar için de ne gerekiyorsa yapacağız, krizin hasarını onaracağız. Prim verilmesini yasaklayamayız, ancak verilen primlere yüzde 90 vergi getireceğiz” dedi. Ekim ayında yapılan seçimlerle iktidara gelen Papandreu, kredi derecelendirme kuruluşlarının ülke kredi notunu düşürmesi ardından zor anlar yaşıyor. Avrupa Birliği, Yunanistan'a önlem alması çağrısında bulunurken, ülkedeki borçların milli gelire oranı yüzde 121 düzeyinde bulunuyor.

İşsizlik oranı Eylül'de yerinde saydı: Yüzde 13.4

Krizin etkisiyle 2008 sonunda yüzde 14'u bulan işsizlik oranı, Eylül ayında geçen ayki yüzde 13.4 düzeyini korudu. Temmuz ayında yüzde 12.8'e gerileyen işsizlik oranı, Ağustos ayında yüzde 13.4'e yükselmişti. Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, işsiz sayısı Eylül'de geçen yılın aynı ayına göre 800 bin kişi artarak 3 milyon 400 bin kişiye çıktı. Eylül'de tarım sektöründe çalışan sayısı 302 bin kişi artarken, tarım dışı sektörlerde çalışan sayısı 84 bin kişi azaldı. Böylece Eylül ayında tarım dışı işsizlik oranı yüzde 16.9'a çıktı. Genç nüfustaki işsizlik oranı ise yüzde 24,3'e yükseldi. İşsizlik oranı hem kriz, hem de mevsimsel etkenlerle Şubat ayında tüm zamanların en yüksek düzeyi olan yüzde 16.1 düzeyine çıkmıştı. Rakamları değerlendiren Sanayi Bakanı Nihat Ergün de, işsizlik rakamlarında gelecek 3 yıllık dönemde büyük azalma gözlenmeyeceğini öngördü. İstanbul Sanayi Odası'nın düzenlediği 8. Sanayi Zirvesi'nde konuşan Bakan Ergün, "Yüzde 10-13 aralığında seyredecek bir işsizlik oranını bir süre daha görmeye devam edeceğiz" dedi.

Borcunu ödeyemeyen KOBİ sayısı 200 bini buldu

Küresel krizle mali yönden zorlanan küçük ve orta ölçekli işletmelerin borçları hızla arttı. Bankaların kredi vermekte temkinli davranmasının etkisiyle kredi hacmi hızla düşerken, kredi borcu takibe düşen KOBİ'lerin sayısı ikiye katlanarak 200 bini buldu. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu verilerine göre, takipteki KOBİ kredilerinin tutarı 7 milyar liraya yaklaştı. Takibe düşen KOBİ kredileri bir yılda yüzde 67 artışla 6.8 milyar lirayı buldu. KOBİ'lere kullandırılan kredilerin toplamı Ekim sonu itibarıyla son bir yılda yüzde 9.5 düşüşle 80.1 milyar liraya inerken, KOBİ müşterilerinin sayısı 110 bin azalarak 1.2 milyon kişiye geriledi. BDDK Başkanı Tevfik Bilgin, geçen hafta yaptığı açıklamada, reel sektöre kredi vermeyen bazı bankaları eleştirerek, "Kredi vermeyen bankalarla bir kez daha çalışmayın" çağrısında bulunmuştu. Bilgin, "Bankacılık sektörü kendisine aktarılan olağanüstü kaynağı reel sektöre aktarmada hala çekimser" demişti.

Abu Dabi'den Dubai'ye 10 milyar dolar

Birleşik Arap Emirlikleri'nin en büyük üyesi Abu Dabi, Dubai World şirketine ait borçlar nedeniyle zor durumda olan Dubai emirliğine 10 milyar dolar yardım verdi. Dubai, Abu Dabi'den sağladığı 10 milyar dolarlık yardımın 4.1 milyar dolarlık bölümünü emlak geliştirme şirketi Nakheel'in vadesi dolan borcunun ödenmesinde kullanılacak. Yardımın geri kalanı ise Dubai'nin devlet kontrolünde bulunan holding şirketi Dubai World'ün ihtiyaçlarının karşılamasında kullanılacak. Dubai World, 25 Kasım'da borçlarının 26 milyar dolarlık bölümünü 6 ay ertelemeyi istediğini açıklamıştı. Dubai'ye Abu Dabi'den verilen yardım borsalarda da olumlu karşılandı. Dubai Borsası'nda endeks yüzde 10 yükselirken, Abu Dabi Borsası'nda endeks yüzde 7 yükseldi. Diğer yandan, Dubai yönetimi Dubai World şirketinin alacaklılarıyla ödeme anlaşmazlığına düşmesi halinde kullanılmak üzere yeni bir iflas yasası hazırlandığını da açıkladı. Dubai yönetimi, Dubai World'ün 26 milyar dolarlık borcu ile Emirates havayolları gibi değerli varlıklarını daha önce birbirinden ayırmıştı.

Anayasa Mahkemesi DTP'yi kapattı

Anayasa Mahkemesi Başkanı Haşim Kılıç, DTP'nin kapatıldığını açıkladı. Karar çerçevesinde Ahmet Türk ve Aysel Tuğluk'un milletvekillikleri düşürülürken, kapatma kararı oybirliğiyle alındı. Kılıç, DTP Genel Başkanı ve Mardin Milletvekili Ahmet Türk ile Diyarbakır Milletvekili Aysel Tuğluk'un partinin kapatılmasıyla ilgili gerekçeli kararın Resmi Gazete'de yayımlanmasından sonra milletvekilliklerinin sona ermesine karar verildiğini söyledi. Türk ve Tuğluk dahil 37 kişiye 5 yıl siyasetten men cezası verildi.

TÜSİAD: IMF'nin geri çevrilmesi anlamsız

TÜSİAD Yüksek İstişare Konseyi Başkanı Mustafa Koç, küresel krizde kamu borç oranının olumsuz etkilendiğini belirterek, Uluslararası Para Fonu (IMF) ile yapılacak bir anlaşmanın getirilerini göz ardı etmenin izah edilebilir bir yanı olmadığını söyledi. YİK toplantısında yaptığı konuşmada Koç, "Mevcut manzaranın tüm unsurlarını gözden geçirdiğimizde 30-40 milyar doları nasıl elimizin tersiyle ittiğimizi anlamanın mümkün olmadığını söylemek zorundayım" dedi. TÜSİAD olarak yaptıkları CEO anketlerinde siyasi riskin "sürekli yükseldiğine" dikkat çeken Koç, yaratılan gerginliğin sokaklara "ifade özgürlüğünün sınırlarını aşan gösteriler, hatta çatışma olarak" yansıdığını, bunun işsizlikle birleşmesinin telafisi imkansız sorunlara yol açabileceğini söyledi. Koç, "Küresel krizin gölgesinin üstümüzden kalkmadığı bir ortamda siyasi kutuplaşma nedeniyle ekonomi ciddi güven baskısı altında kalıyor" dedi. Siyasetteki gelişmelerin Türkiye'nin risk primlerini de olumsuz etkilediğine dikkat çeken Koç, TÜSİAD olarak siyaset ve toplumun tüm kesimlerine itidal ve sağduyu çağrısı yapmak istediklerini söyledi. "Politik olarak huzur içinde olmamız lazım... Önce laiklik şimdi kültürel kimlikte kutuplaşmanın topluma yansıdığına şahit oluyoruz" diyen Koç, politikada sakin sularda seyretmek istediklerini söyledi.

AB uzlaştı, Tobin Vergisi yaklaştı

Küresel krizin doğmasında büyük sorumluluğu bulunan finans sektöründe denetim sıkılaşıyor. Avrupa Birliği liderleri, Brüksel'deki zirvede Uluslararası Para Fonu'na mali işlemlere küresel vergi getirilmesine destek vermesini istedi. Zirve sonrası yayınlanan bildiride, finans sektöründeki maaş ve primlerin kontrol altına alınmasına dikkat çekildi. İngiltere ve Fransa'nın bankacıların primlerine yüzde 50'ye varan yüksek vergi getirilmesi yolundaki çağrılarının ardından, taslak metin değişikliğe uğramadan kabul edildi. Tobin Vergisi olarak da anılan vergi düzenlemesine Avrupa'da destek verilirken, ABD'de böylesi bir düzenlemeye sıcak bakılmıyor. AB liderleri, IMF'nin de önerileriyle şekillenecek kontrol mekanizmalarıyla risklerin azaltılması ve yeni bir kriz tehdidinin önüne geçilmesini hedefliyor. İngiltere Başbakanı Gordon Brown, AB ülkelerinin plana destek verdiğini ifade ederken, Fransa Maliye Bakanı Christine Lagarde İngiltere'nin de denetim konusunda işbirliği yapmasının son derece sevindirici olduğunu söyledi.

Çin otomotivde ABD pazarını geride bıraktı

Amerikan otomotiv devleri iflasın eşiğinden dönerken, Çin'de artan satışlar bu ülkeyi dünyanın en büyük otomotiv pazarı haline getirdi. Danışmanlık şirketi JD Power'in verilerine göre, Çin'de satılan araç sayısının yıl sonu itibarıyla geçen yıla göre yüzde 44 artarak 12.7 milyonu bulmasi beklenirken, Amerika'da yapılan satışların 10.3 milyonda kalması öngörülüyor. Çin'de otomotiv satışlarının bu kadar hızlı artmasında, hükümetin yaptığı vergi indirimleri ve kredi kullanımının kolaylaştırılması etkili oldu. Gelen yüksek talep karşısında, Çin'de satılan otomobillerin teslim tarihi üç ayı bulabiliyor. Daha önce yapılan araştırmalarda, Çin'in ABD pazarını 2025 yılında geçmesi bekleniyordu. Çin'de özellikle küçük otomobillere ilgi gözlenirken, satılan araçların fiyatları Amerika'daki fiyatların üçte biri düzeyinde bulunuyor.

Irak petrollerinde ikinci yabancı hamlesi

Irak petrol sektöründe yabancıların ağırlığı artıyor. Dünyanın üçüncü büyük petrol üreticisi Irak'ta Mecnun petrol sahasının işletmesine yönelik ihale yapıldı. Aralarında Shell, BP ve Türkiye Petrolleri'nin de bulunduğu 44 yabancı şirketin katıldığı ihaleyi, İngiliz Shell ve Malezyalı petrol şirketi Petronas'tan oluşan girişim grubu kazandı. İhalede, Fransız Total ve Çin ulusal petrol şirketi CNPC'nin tekliflerini geride bırakan Shell ve Petronas, Mecnun petrol sahasının 20 yıl boyunca işletme hakkını aldı. Mecnun'daki petrol rezervleri 12.6 milyar varili buluyor. Haziran ayında 8 petrol ve doğalgaz sahası için yapılan ihaleden sadece birisi sonuçlandırılmış, 12.8 milyar varillik rezerve sahip Rumelye havzasının işletme hakkı BP ve CNPC'nin oluşturduğu girişim grubuna verilmişti. 115 milyar varil rezervle dünyanın üçüncü büyük petrol rezervine sahip Irak'ın, üretimi ve ihracatı, potansiyelinin çok altında bulunuyor. Bütçesinin yüzde 95'ini petrol geliri oluşturan Irak'ın günlük petrol üretimi günlük 2,4 milyon varil düzeyinde bulunuyor.

Yılmaz: Enflasyon hedeflerin altında kalacak

Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz, enflasyonun yıl sonu itibarıyla yüzde 5.5'lik hedefin altında kalacağını söyledi. 2010 Para Politikası'nı anlatan Durmuş Yılmaz, enflasyon hedeflemesi sistemine devam edileceğini belirterek, 2012 enflasyon hedefinin yüzde 5 olduğunu kaydetti. Merkez Bankası Başkanı Yılmaz, Türkiye'nin kriz döneminde en hızlı faiz indiren ülke olduğunu belirterek temel para politikası aracının kısa vadeli faiz olduğunu söyledi. Yılmaz, "Kısa vadede teknik faiz indirimine gidilmesi öngörülmüyor" derken, gerekirse zorunlu karşılık oranlarının indirilebileceğini vurguladı. Yılmaz, Türk Lirası'nın dayanıklı performansının krizde Türk ekonomisine olan güveni gösterdiğini belirterek, orta vadeli beklentilerin hedeflerle büyük ölçüde uyumlu olduğunu kaydetti. Yılmaz, maliye politikasının orta vadeli seyrinin kritik önemde olduğunu da vurguladı.

Üçüncü çeyrekte daralma yüzde 3.3

Türkiye ekonomisi yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 3,3 daraldı. Ekonomistlerin yüzde 3,7’lik beklentilerinin altındaki daralma ile yılın ilk 9 ayındaki küçülme oranı yüzde 8,4’ü buldu. Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, üçüncü çeyrekte en hızlı daralma yüzde 18,1 ile inşaat sektöründe gözlenirken, elektrik, su sektörü yüzde 4,8 ve imalat sanayi yüzde 3.9 geriledi. Türkiye İstatistik Kurumu daha önce yılın ikinci çeyreğinde yüzde 7 olarak açıkladığı daralma oranını ise yüzde 7,9’a, yüzde 14,3 olarak açıkladığı ilk çeyrek büyüme oranını yüzde 14,7’ye revize etti. Merkez Bankası’nın yaptığı son beklenti anketinde yıl sonu itibarıyla daralma oranının yüzde 5,7 olacağı öngörülüyor.

Ergün: Rakamlar büyümeyi destekler nitelikte

Sanayi ve Ticaret Bakanı Nihat Ergün, sanayi üretim endeksinde Ekim ayında gerçekleşen yükselişin, ekonomideki toparlanmayı teyit eder nitelikte olduğunu belirterek, ortaya çıkan bu rakamın aynı zamanda son çeyrek büyüme rakamlarının da pozitife döneceğinin işaretini verdiğini kaydetti. Sanayi ve Ticaret Bakanı Nihat Ergün, TÜİK tarafından açıklanan Ekim ayı sanayi üretim endeksi verilerini değerlendirdi. Ergün, "Türkiye'nin Ekim ayı sanayi üretim endeksi, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 6.5, bir önceki aya göre ise yüzde 13.7 oranında artış göstermiştir. Mart ayından itibaren aylık bazda toparlanma eğilimi gösteren sanayi üretim endeksi, Ekim ayı ili birlikte yıllık bazda artışa geçmiştir" dedi.

Bernanke: Canlanma önünde ciddi engeller var

Küresel krizin etkisiyle girdiği durgunluktan çıkan Amerikan ekonomisine yönelik tedirginlik sürüyor. Amerikan Merkez Bankası Başkanı Ben Bernanke, kırılganlığın sürdüğünü belirterek, "Ekonomide toparlanmanın önünde ciddi engeller de bulunuyor" dedi. Washington Ekonomi Kulübü'nde bir konuşma yapan Bernanke, gelecek dönemdeki en büyük riskleri kredi piyasasındaki daralma ve yüksek işsizlik oranı olarak sıraladı. Bernanke, gelecek yıl kademeli bir büyüme gözleneceğini ifade ederken, işsizlik oranının tahminlerden daha düşük bir hızla gerileyeceğini vurguladı. Faizler konusunda da değerlendirmelerde bulunan ABD Merkez Bankası Başkanı, kısa vadeli faizlerin daha uzun bir süre düşük kalmayı sürdüreceğini ifade etti. Amerikan Merkez Bankası'nın karar organı niteliğindeki Açık Piyasa Komitesi, gelecek hafta yapacağı toplantıda faizler üzerine kararını açıklayacak. Kısa vadeli faizler krizin derinleştiği Eylül 2008'den bu yana 0 ile 0.25 aralığında bulunuyor.

Japonya'dan 81 milyar $'lık canlanma paketi

Küresel krizle ekonomisini durgunluktan korumaya çalışan Japonya hükümeti, yeni önlemler aldı. Hükümet tarafından onaylanan 81 milyar dolarlık canlanma paketi çerçevesinde, bölgesel teşvikler yanı sıra çevreci otomobiller ve beyaz eşya tüketiminin teşvik edilmesi hedefleniyor. Teşvik planı Japonya Merkez Bankası'nın ülkenin finans sektörünü güçlendirmek amacıyla 140 milyar dolarlık sermaye aktarımı kararından bir hafta sonra açıklanması nedeniyle dikkat çekiyor. Planın 40 milyar dolarlık bölümünü bölgesel teşvik önlemleri oluştururken, pakette istihdamı artıracak ve otomotiv sektörünü destekleyecek önlemler de yer alıyor. Ekonomistler, açıklanan canlanma paketini olumlu yönde değerlendirirken, Japon yeninin hızla değerlenmesinin ekonomik istikrarı tehdit ettiğini ifade ediyorlar. Japon yeni son 14 yılın en yüksek düzeyinde seyrederken, bu rakam Japonya'nın ihracat gücünü sınırlıyor. Japonya ekonomisi 4 çeyrek üst üste daraldıktan sonra nihayet bu yıl durgunluktan çıkmış durumda. Ekonomi, yılın ikinci çeyreğinde yüzde 0,9, üçüncü çeyrekte ise yüzde 1,2 büyüdü.

Sanayi üretimi Ekim'de süpriz yaptı

Küresel krizin yarattığı daralmayla gerileyen sanayi üretimi, Ekim ayında ilk kez artış gösterdi. 2008 Ağustos ayından bu tarafa ilk kez artan sanayi üretimi geçen yılın aynı ayına göre yüzde 6.5 yükselirken, önceki aya göre artış oranı yüzde 13.7 oldu. Sektörler itibarıyla bakıldığında en fazla artış gösteren sektör yüzde 6.6 ile imalat sanayi olurken, elektrik, gaz ve su sektöründe yüzde 6.4'lük artış yaşandı. Daha önce yapılan anketlerde sanayi üretiminin Ekim ayında yüzde 3 azalması bekleniyordu. Ekonomistler, gözlenen bu hızlı yükselişte baz etkisi yanı sıra Ekim ayında ihracatın 13 ay aradan sonra artışa geçmesi ve buna yönelik yapılan üretimin etkili olduğunu ifade ettiler. Uzmanlar, sanayi üretimi rakamlarıyla canlanmanın tahminlerden önce başladığına işaret ederken, yılsonu tahminlerini değiştirmek için henüz erken olduğunu ifade ediyorlar.

Otomotivde ihracat Kasım'da yüzde 13 azaldı

Otomotiv Sanayi Derneği (OSD) Kasım ayı ihracatının, Ekim ayına göre yüzde 13 azaldığını ve 1.35 milyar dolara indiğini açıkladı. Açıklamaya göre ayrıca, 2009 yılı ilk 11 aylık dönemde yüzde 38 gibi önemli oranda azalan ihracat 13 milyar dolar düzeyine geriledi. Açıklamada verilerin, Uludağ İhracatçı Birlikleri (UİB) ile Orta Anadolu İhracatçı Birlikleri'nden sağlandığı belirtildi. Açıklamada, "Ekim ayında olduğu gibi, otomotiv sanayinin 2009 Kasım ayı ihracatının, 2008 Kasım ayına göre artmış olduğu görülmektedir. Ancak 2008 Ekim ayından itibaren küresel krizin etkisini özellikle otomotiv sanayi ihracatı üzerinde yoğun olarak gösterdiği bilinmektedir. Bu nedenle artışların değerlendirilmesinde 'baz etkisi' dikkate alınmalıdır" denildi. Açıklamada şu ifadeye de yer verildi: "2009 yılı ilk on bir aylık dönemde, bir önceki yılın aynı dönemine göre, toplam otomotiv sanayi ihracatındaki etkili daralma devam etmektedir."

Trichet: Faiz uygun, enflasyon düşük seyredecek

Avrupa Merkez Bankası Başkanı Jean-Claude Trichet, Avrupa Parlamentosu'nun ekonomi kuruluna yaptığı açıklamada faiz oranlarının uygun seviyelerde olduğunu ve enflasyonun orta vadede düşük seyretmesini beklediğini belirtti. Euro Bölgesi'nde toparlanma yönünde işaretlerin görüldüğünü kaydeden Trichet, kredi sıkışıklığı yönünde bir belirti görmediğini, ancak bankaların ana faaliyetleri için gereken likidite ihtiyaçlarını tamamıyla karşılamaya devam edeceklerini belirtti.

Irak petrol ihracatı için yatırıma hız verecek

Yabancı yatırımcıları petrol ve doğalgaz projelerine katılması için ikna edemeyen Irak yönetimi, petrol ihracatını artırmak üzere altyapısını yenilemeye yöneldi. Irak bu çerçevede dört yüzer petrol terminali yanı sıra üç yeni petrol boru hattı yapımını planladı. Irak'ın petrol ihracatının büyük bölümünü gerçekleştiren South Oil'in yöneticisi Diya Cafer, bu yatırımla günlük ihraç kapasitesinin 1.9 milyon varilden 8 milyon varile çıkarılacağını kaydetti. Cafer, Bağdat’ta yaptığı açıklamada, “yatırım planları hazır, yeni terminal ve boru hatlarının 2011'in ikinci yarısından itibaren faaliyete geçmesi söz konusu olabilir” dedi. Halen, İngiliz BP ve Çin ulusal petrol şirketi CNPC ırak'ın dev petrol sahası Rumelya'yı işletmek üzere anlaşmalar imzalamış durumda. Cafer, bölgede yapılacak üretimin günlük 1 milyon varile çıkması ardından, petrol ihracatı için yeni terminallerin gerektiğini ifade etti. Ekim sonu itibarıyla Irak’ın petrol ihracatı günlük 1.8 milyon varile ulaşmış durumda. Ülkenin petrol rezervlerinin büyük bölümü güneyde bulunurken, ihracat Basra Körfezi kıyısındaki iki terminalden gerçekleştiriliyor.

Türkiye son 15 yılda en hızlı büyüyen 8. ülke

Hükümetlerin birbiri ardına aldığı önlemlerle durgunluk aşılmaya başlanırken; türkiye son 15 yılda en iyi performans gösteren ülkeler arasında yer aldı. Uluslararası Para Fonu verilerinden yapılan hesaplamaya göre, Türkiye'nin milli geliri 1994-2009 döneminde 2.5 kat artarken, Türkiye ekonomisi 28 büyük ekonomi arasında en hızlı büyüyen sekizinci ekonomi oldu. Buna göre, Türkiye'nin milli geliri 1994 yılındaki 352 milyar dolarlık düzeyinden 2009'da 869 milyar dolara çıktı. 15 yıllık dönemde dünyanın en hızlı büyüyen ekonomisi Çin olurken, Çin bu dönemde ekonomisini 5 kat büyüttü. Bu ülkeyi Hindistan ve Mısır izledi. Diğer yandan, IMF uzmanlarının hazırladığı bir çalışma raporunda, finans sektörünün verilen desteklerle toparlandığı kaydedilirken, önlemlerin reel ekonomiyi yeterince güçlendirmediği ifade ediliyor. IMF uzmanları çıkış stratejilerine odaklanmak gerektiğini ifade ederken, bunun zamanlamasının kritik önemde olduğu vurgulandı.

Dubai World için varlık satışı olmayacak

Dubai Emirliği'ne ait gayrimenkul şirketi Dubai World, 29 milyar dolarlık borcunu yapılandırmaya çalışırken; Dubai yönetimi şirketin borçlarını karşılamak amacıyla varlık satışı yapmayacağını açıkladı. Karar, Dubai Borsası'nda satışlarla karşılanırken, borsa endeksi yüzde 6 geriledi. Uzmanlar, piyasalarda tedirginliğin sürdüğü görüşünde. Yabancı yatırımcıların çoğu piyasadaki varlıklarını elden çıkarmaya çalıştığını kaydeden uzmanlar, "Geçen hafta başgösteren panik halen devam ediyor. Son birkaç günde gelen açıklamalar, yatırım yapmayı güçleştiriyor" diyorlar. Borsa endeksi 22 Temmuz'dan bu yana en düşük düzeye inerken, zor durumdaki Dubai World ve iştiraklerinin hisselerinde de yüzde 6'ya varan düşüşler gözlendi. Dubai Emiri Muhammed Raşid el Maktum, geçen hafta yaptığı açıklamada, Dubai ile ilgili gelişmeleri basının abarttığını belirterek, açıklamaların dünyada yanlış anlaşıldığını söylemişti.

Türkiye'de kişi başına 70 gram altın var

Kriz dönemlerinin güvenilir yatırım aracı altında fiyatlar rekor üstüne rekor kırarken, Türkiye'de tasarruf amacıyla bulundurulan altın tutarının 192 milyar dolar olduğu öngörülüyor. İstanbul Altın Borsası Başkan Vekili Osman Saraç, Türkiye'de yastık altında 5 bin ton altın bulunduğunu ifade ederken, "Bu miktar nüfusa oranlandığında kişi başına yaklaşık 70 gram altın düşüyor" dedi. Altın fiyatlarının bin 200 doları aşarak rekor kırmasının elinde altın bulunduran tüketicilerin zenginleşmesine neden olduğunu kaydeden Saraç, tüketicilerin rekor artıştan ötürü mücevher alımını ertelediğini söyledi. Diğer yandan, uzmanlar altın fiyatlarının değerinin çok üzerine çıkmasından ötürü geri çekilebileceğini ancak, uzun vadede artışın süreceğini öngörüyorlar. Altın piyasası uzmanı David Tice, gelişmekte olan ülkelerin altın rezervindeki artışın fiyatları 2 bin doların üzerine taşıyacağını öngördü. Tice, gelişmekte olan ülkelerin bankacılık sistemi dışındaki rezervlerinin yüzde 2.2, gelişmiş ülkelerde ise bu oranın yüzde 38 olduğunu belirterek, gelişmekte olan ülkelerde rezervin yüzde 5'e çıkması halinde altın fiyatlarının 2 bin 500 doları göreceğini vurguladı. Altının ons fiyatı 2009 başına göre yüzde 34 artmış durumda.

"Every Breath You Take" ve Ben Bernanke

Amerikan Merkez Bankası Başkanı Ben Bernanke, görev süresinin uzatılması için Kongre'de görüşme trafiğine hız verirken, 2006 yılında seçim aşaması da esprilere konu olmuştu. Hatta önceki Bill Clinton döneminde ekonomi yönetiminde yer alan Glenn Hubbard'ın bir benzerinin de katıldığı klip, Hubbard'ın dekanlığını yaptığı Columbia Business School öğrencileri tarafından çekilmişti.

Çağlayan: Not artırımı 'teğet'i onayladı

Dış ticaretten sorumlu Devlet Bakanı Zafer Çağlayan, kredi derecelendirme kuruluşu Fitch'in dünkü iki kademelik not artırımının, küresel krizin Türkiye'yi teğet geçmesini tasdik ettiğini söyledi. Temsa'nın yeni otobüsü Avenue'nun ilk ihracatı ile düzenlenen basın toplantısında gazetecilerin sorularını yanıtlayan Çağlayan, "Tahmin ediyorum diğer derecelendirme kuruluşları da artırım yapacaktır" dedi ve not artırımının yabancı yatırımları çekme konusunda da olumlu etkisi olacağını kaydetti. Fitch, Türkiye'nin uzun vadeli döviz cinsi kredi notunu iki kademe artırarak "BB artı"ya yükselttiğini açıklamıştı.

DB ve Çin Afrika'da fabrika projesi hazırlığında

Dünyanın üçüncü büyük ekonomisine sahip Çin, Afrika'daki yatırımlarını artırmaya hazırlanıyor. Dünya Bankası ve Çin, Afrika'daki sanayi bölgelerinde yatırım maliyeti düşük fabrikalar kurmak üzere proje hazırlıyor. Çin'in başkenti Pekin'de konuşan Dünya Bankası Başkanı Robert Zoellick, Çin'in özellikle imalat sanayinde faaliyet göstermek üzere fabrika kurulmasına olumlu baktığını söyledi. Zoellick, bu konuda Çin Ticaret Bakanı Çen Deming ile görüştüğünü belirterek, oyuncak veya ayakkabı üretimi için tesis kurulabileceğini ifade etti. Geçen ay Sahra altı Afrika ülkelerinden gümrük almayacağını açıklayan Çin, Afrika ülkelerine 10 milyar dolar yardım vermeyi kararlaştırmıştı. Çin Başbakanı Wen Şiabao, verilecek yardımın yoksulluğun azaltılması, altyapının güçlendirilmesi ve tarım arazilerinin iyileştirilmesi amacıyla kullanılacağını ifade etti. Çin, her yıl yüzde 9 büyüyen ekonomisinin artan hammadde ihtiyacını Afrika ülkelerinden karşılamaya çalışıyor. Çin, bu çerçevede Afrika ülkelerinden demir cevheri yanısıra petrol ithal ediyor.

Bernanke kriz önlemlerini savundu

Küresel mali krizde aldığı önlemlerle Amerikan ekonomisinde 1929'a benzer Büyük Buhran yaşanmasını önleyen Merkez Bankası Başkanı Ben Bernanke, krize karşı aldığı önlemleri savundu. Görev süresini bir dönem daha uzatmak üzere Başkan Barack Obama tarafından aday gösterilen Bernanke, Kongre üyelerine hitaben yaptığı konuşmada, önlemlerin devam edebileceği mesajını verdi. "Finans piyasalarının istikrar kazandığına ilişkin işaretler artıyor, ekonomi durgunluktan çıkma aşamasında. Bu noktada sıfıra yakın faiz politikasında çok dikkatli olacağız. Ekonomik istikrar için sıra dışı desteğimizi yumuşak şekilde ve uygun bir zamanda geri çekmek zorundayız. Zamanlamaya karar vermek dikkatli analiz gerektiriyor." ABD Merkez Bankası'nın aldığı önlemlerin mali krizin derinleşmesini önlediğini ifade eden Ben Bernanke, finans sektörüne denetimin artırılması aşamasında merkez bankasının bağımsızlığının korunması gerektiğini vurguladı.

Türkiye'nin notu iki kademe birden arttı

Kredi derecelendirme kuruluşu Fitch, Türkiye'nin görünüm notunu tek seferde iki basamak birden artırararak BB artıya çıkardı. Kuruluşun yaptığı açıklamada, Türkiye'nin krize karşı direncinin önceden düşünülenden daha güçlü olduğu ifadesi yer aldı. Açıklamada, not artırımının Türkiye'nin göreceli esnekliğini yansıttığı ifade edilirken, ülkede enflasyon, dış finansman ve politik risklerin hafiflediğini belirtti. 100'e yakın ülke ekonomisini değerlendiren Fitch, küresel krizin yol açtığı durgunluğun, Türkiye'de bir mali krizi tetiklemediğine işaret ederek, uygulanan para politikalarının çok başarılı olduğunu belirtti. Türkiye'nin 2009'da yüzde 6 daralacağını öngören Fitch, 2010 yılına dair büyüme beklentilerini de artırarak yüzde 4'e çıkardı. Not kararının duyurulmasının ardından İMKB'de hisse senetleri yüzde 3 değer kazandı.

ABD'de bankalar borçlarını ödeme yolunda

Küresel krizle mali dengeleri sarsılan dev bankalar, Amerikan Hazinesi'nin yardımıyla yaşatıldı. Aradan bir yıl geçmesi ardından, yardım alan bankalar mali koşulların iyileşmesiyle borçlarını ödemeye hazırlanıyor. Bu çerçevede yardım alan ülkenin 7 büyük bankasından biri olan Bank of America, yakın gelecekte borçlarını geri ödeyeceğini açıkladı. Bank of America, krizin derinleştiği 2008 Ekim ayında iki aşamada toplam 45 milyar dolar Hazine yardımı alarak sermayesini güçlendirmişti. Banka yönetimi bu borcun 26.2 milyar dolarlık bölümünü nakit, kalan 18.8 milyar dolarlık bölümünü ise tahvil ihracı yoluyla ödeyecek. Borçların kapatılmasıyla, banka yönetiminde Hazine'nin getirdiği sınırlamaların da aşılması söz konusu olacak. Amerikan Hazinesi'nin yardım ettiği finans kurumlarına yönelik en büyük düzenlemeyi, üst yöneticilere ödenen milyonlarca dolarlık yılsonu priminin sınırlanması oluşturuyor.

Victoria's Secret modelleri tasarruf etme derdinde

Amerikan iç giyim markası Victoria Secret, her yıl düzenlediği görkemli defilesini tamamlarken; defileye katılan modeller ekonomik krizden etkilenmiş görünüyor. Marketwatch'a konuşan modeller, artık tasarruf amacıyla harcamalarını kıstıklarını söylüyorlar.

Dubai'den sonra ne beklemeli?

Doğan'ın borcu her gün 1.3 milyon lira artıyor

Maliye ile Doğan Grubu'nun kesilen 3.8 milyar liralık vergi cezasında uzlaşma sağlanamaması, grubun borçlarını günden güne artırıyor. Star gazetesinde yer alan habere göre, Maliye'nin Doğan Grubu'na kestiği vergi cezasının toplamı gecikme zammının da etkisiyle 5.9 milyar liraya ulaştı. Maliye ile Doğan Grubu arasında geçen hafta yapılan uzlaşma görüşmelerinin sonuçsuz kalması ardından vergi cezası her gün 1.3 milyon lira artıyor. 2009 yılında gruba tebliğ edilen 8 ayrı cezanın 2 milyar lirasını vergi cezası oluşturuyor. Vergi kanunlarına göre vergi borcu tahsil edilinceye kadar geçen süre için mükelleften gecikme faizi alınıyor. Doğan Grubu'na verilen vergi cezasının kaderini mahkeme belirleyecek. Eğer mahkeme Gelir İdaresi lehine karar verirse Doğan Grubu, vergi aslı, cezası ile birlikte faiz de ödeyecek. Ekim ayı itibarıyla 4.8 milyar lira olan cezaya Kasım'dan itibaren yüzde 1.95 gecikme zammı uygulanacak. Vergi konusunda Doğan Grubu'nun açtığı dava ne kadar uzun olursa, Gelir İdaresi'nin alacağı o kadar fazla olacak. Diğer yandan, Doğan Grubu'nun petrol Ofisi'ndeki ortağı Avusturyalı OMV şirketi, Petrol Ofisi'ndeki hisselerini artırmak için neden olmadığını açıkladı. OMV CEO'su Wolfgang Rutenstorfer, Londra'da yaptığı açıklamada, "Şu an için görüşmeleri tekrar başlatmak için bir neden yok" dedi.

Çanakkale'de asma köprü Kilitbahir'den geçecek

İstanbul 3. Boğaz Köprüsü ve İzmit Körfezi geçişi projesiyle birlikte ulaştırma sektörünün üçüncü büyük boyutlu yatırımı olan Çanakkale Boğaz Köprü geçişi yeniden gündemde geldi. Ulaştırma Bakanlığı'nın gelecek yıl ihaleye çıkmayı planladığı Tekirdağ Çanakkale-Balıkesir Otoyolu'nun en önemli kısmını oluşturan Çanakkale Boğaz Köprüsü Sarıçay-Kilitbahir arasında yapılacak. Çanakkale Boğaz Köprüsü, toplam uzunluğu 433 kilometre olan Tekirdağ-Çanakkale- Balıkesir Otoyol Projesi'yle birlikte ihale edilecek. Yap-İşlet-devret modeliyle ihale edilecek köprünün ayağı Avrupa yakasında Kilitbahir, Anadolu'da ise Sarıçay'da olacak. Asma köprü üç geliş üç gidiş olmak üzere altı şeritli olması planlanıyor. Köprünün bin 400 metrelik bölümü deniz üzerinde olmak üzere toplam uzunluğu 2 bin 196 metreyi buluyor. Bağlantıları sağlayan otoyol kesimleriyle 13.7 kilometreyi bulacak proje çerçevesinde 3 tünel de yapılacak. Çanakkale Boğaz Köprüsü maliyetinin 600 milyon dolar olması beklenirken, köprünün de yer aldığı 433 kilometrelik otoyolun 5 milyar doları bulması öngörülüyor.

Dubai World borç yapılandırma görüşmesinde

Körfez bölgesinin ticaret ve turizm merkezi Dubai'de gayrimenkul şirketi Dubai World'un toplam 80 milyar dolarlık borcunu ertelemeyi talep etmesi ardından, Dubai yönetimi devlet şirketinin borçlarına kefil olmadığını açıkladı. Diğer yandan, Dubai World yönetimi borçlarının 26 milyar dolarlık bölümünün yeniden yapılandırılması için borçlu olduğu bankalarla görüşmelere başladı. Dubai'nin finans, yatırım ve turizm merkezine dönüşmesinde önemli pay sahibi olan Dubai World, bu çerçevede bünyesindeki iştiraklerin bir bölümünü satmayı da gözden geçiriyor. Dubai World'un açıkladığı yeniden yapılandırma planı piyasalardaki endişeleri yatıştırmasına karşılık, Dubai borsasındaki gerileme durmadı. Endeks Pazartesi günü yüzde 7'lik kayıp ardından, yüzde 6.6 daha geriledi. Ekonomistler, Birleşik Arap Emirlikleri yönetiminin tahvil ihracı yoluyla yurtdışı piyasalardan borçlanmaya ağırlık vereceğini kaydederek, bu şekilde krizin başka ülkelere sıçramasının önüne geçilmesini hedeflediklerini ifade ettiler.

Dubai'nin gündemi kriz oldu

“Arkadaşlarımızla ne zaman bir araya gelsek, emlak piyasasının,, ekonominin nereye gittiğini konuşuyoruz. Pek çok arkadaşımız burada kalmayı planlıyor, ancak bizim gibi borcu yüksek olanlar için tek çare evimize dönmek.” Gayrimenkul piyasasındaki hızlı büyüme ile birbiri ardına gökdelenlerin yükseldiği Dubai'de yaşayanların gündemini artık kriz oluşturuyor. 1.5 milyonluk nüfusun yüzde 90'ını oluşturan yabancılar sıkıntı içinde kendilerini nasıl bir geleceğin beklediğini kestirmeye çalışıyorlar. Şeyh Muhammed el Maktum yönetimindeki emirlikte, gayrimenkul şirketi Dubai World'un 80 milyar dolarlık borçlarını ödemek üzere ek süre istemesinin yarattığı tedirginlik günden güne artıyor. Merkez Bankası kriz önlemleri alarak tüm bankalara kaynak sağlayacağını açıklarken; Kurban Bayramı sonrasında açılan Dubai ve komşu ülke Abu Dabi'deki borsalarda yüzde 7'ye varan düşüşler söz konusu oluyor. Dünya piyasalarında da tedirginlik gözlenirken, krizin Dubai'de sınırlı kalacağına yönelik beklentiler ağırlık kazanıyor. Bu çerçevede Tokyo ve Hong Kong gibi Asya borsalarında yüzde 4'e yakın yükselişler yaşanırken, Avrupa borsalarında tedirginliğin izleri gözleniyor. Gelirlerinin sadece yüzde 5'lik bölümünü petrolden elde eden Dubai'de, finans, turizm ve emlak piyasasındaki zayıflama daha da sürecek görünüyor. Yatırımları arasında 818 metre ile dünyanın en yüksek kulesi Burc Dubai'nin de bulunduğu kentte, yer yer inşaatı durdurmuş dev şantiyeler dikkat çekiyor. Yapay olarak inşa edilen palmiye adası, zenginliğin sembolü olarak görünen Burc El Arab yerinde duruyor. Ama bu sistemi yaşatacak paranın bulunması günden güne zorlaşacak görünüyor.

Dubai'nin finans sistemi 'sallanıyor'

Körfez ülkeleri arasında finans sektörü ve ticaretin gücüyle öne çıkan Birleşik Arap Emirlikleri, zor günler yaşıyor. Nedeni ise dünyanın en görkemli gayrimenkul projelerini birbiri ardına gerçekleştirmeye çalışan Dubai'nin yaşadığı mali zorluklar. Yaklaşık 60 milyar dolarlık borç yükümlülüklerini karşılamakta zorlanan BAE yönetimi, borçlarını yapılandırmak amacıyla zaman kazanmaya çalışıyor. Bu çerçevede BAE Merkez Bankası da, Emirlik'te görev yapan yerli ve yabancı tüm bankalara destek vermeyi kararlaştırdı. Geçen hafta ortasında gayrimenkul geliştirme şirketi Dubai World, yükümlülüklerini yerine getiremeyeceğini açıklayarak, borç verenlerden ek süre istemişti. Bu sürpriz açıklama sonrasında, dünya borsalarında hızlı kayıplar yaşanmıştı. Ekonomistler, Dubai'nin durumundan çok, kentin hızlı büyüme sonucu karşılaştığı zor durumun diğer gelişmekte olan ülkelerde de gözlenmesinden endişe ediyorlar. Bu çerçevede ödeme kabiliyetlerinin üzerinde borçlanmış olmasından kaygı duyulan ülkeler arasında İrlanda, Yunanistan ve Doğu Avrupa ülkeleri de yer alıyor.

Tasarruf eğilimi düştü, adres yastıkaltına kaydı

Kriz koşullarının da etkisiyle Türklerin tasarruf ve yatırım alışkanlıkları hızla değişti. İngiliz araştırma şirketi The Future Company'nin 26 ülkede 31 bin kişi arasında yaptığı ankette Türklerin tasarruf edemediği ortaya çıktı. Araştırmaya göre, Türklerin yüzde 48'i kaynak yetersizliğinden, yüzde 43'ü ise mevcut borçları nedeniyle tasarruf edemiyor. Tasarruf yerine harcamanın öne çıktığı gözlenirken, insanların ihtiyacından fazla tükettiği ortaya çıktı. Araştırmada, Türkiye genelinde yatırımlarını nakit tutmayı tercih edenlerin 2007’de yüzde 27 olan oranı, 2009’da yüzde 43’e çıktı. Bu oran 55 yaşın üstünde yüzde 56’ya kadar çıkıyor. İstanbullular’ın yüzde 47’si ise para harcamayı tasarruf yapmaya tercih ediyor. Kadınların yüzde 51'i, erkeklerin ise yüzde 62’si kısa vadeli borçlanmada herhangi bir sakınca görmüyor.

Konut satışları frene sert bastı

Her dönem en cazip yatırım aracı kimliğini koruyan gayrimenkul sektörü, krizin etkisiyle daralmanın işaretlerini veriyor. Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, yılın üçüncü çeyreğinde satılan konut sayısı bir önceki çeyreğe göre yüzde 42 azalarak 112 bine geriledi. Konut satışlarının bir önceki döneme göre en fazla azaldığı bölge yüzde 64.2 ile Mardin, Batman, Şırnak ve Siirt oldu. İstanbul'da konut satışları yüzde 59.8 azalırken, bu kenti yüzde 54.7 ile Ağrı, Kars, Iğdır ve Ardahan izledi. Küresel krizin etkisini göstermeye başladığı 2008'in dördüncü çeyreğinde konut satışı 92 bine inerken, 2009'un ilk çeyreğinde 109 bin olarak gerçekleşmişti. İkinci çeyrekte ise hükümetin tapu harçlarında yaptığı indirimin de katkısıyla konut satışı 195 bine kadar çıkmıştı. Tapu harcındaki indirim, diğer ÖTV ve KDV düzenlemeleriyle birlikte 30 Eylül'de sona ermişti.

Rekortmen altında üretim zayıflayacak

Doların hızlı değer kaybı ve gelişen ülkelerin merkez bankalarından kaynaklanan yüksek talep, altın fiyatlarına rekor üstüne rekor kırdırıyor. Altın fiyatları 2009 başından bu yana yüzde 33 değer kazanırken, altın üretiminin azalmasıyla fiyat artışının süreceği öngörülüyor. Önde gelen altın madencilerinin tahminleri üretimin yüzde 10'a varan düzeyde azalacağına işaret ediyor. Dünyanın ikinci büyük altın üreticisi Newmont'un yöneticileri, 2001'de 85 milyon ons olan üretimin bu yıl 75 milyon onsa indiğine dikkat çekerken, üretimin daha da düşeceğini öngörüyorlar. Uzmanlar, altın üretiminin her yıl bir milyon ons azaldığını öngörürken, bu çerçevede en hızlı üretim düşüşü gözlenen ülkelerin başında Güney Afrika geliyor. Ekonomistler, yeni altın madenlerinin bulunmadığına dikkat çekerek, fiyatların altın arzının düşmesiyle kısa ve orta vadede yükselmeyi sürdüreceğini vurguluyorlar. Dünya Altın Konseyi'nin verilerine göre, bu yıl altın üretiminin 2 bin 500 tona ulaşması beklenirken, bu rakam küresel krizle artan talebin sadece üçte ikisini karşılayacak düzeyde bulunuyor.

Saab'ın satışı suya düştü

İflastan dönen General Motors'ta yeniden yapılanma sürerken, şirketin Saab markasını İsveçli spor otomobil üreticisi Konigsegg'e satamadı. Konigsegg, İsveç merkezli Saab markasının satın alınmasının yaratacağı yüksek maliyet nedeniyle şirketi almaktan vazgeçti. Yılda 300 otomobil üreten Konigsegg'in Saab gibi yüksek hacimli üretim yapan bir şirketi almak üzere anlaşması, otomotiv sektörü uzmanlarınca eleştirilmişti. Kararı değerlendiren İsveç Sanayi Bakanı Yoran Haglund da, General Motors yöneticilerinin anlaşmanın sonuçsuz kalmasından ötürü tepkili olduklarını belirtti. Haglund, Saab'ın satışıyla ilgili yeni alternatiflerin iki hafta içinde gündeme gelebileceğini de belirtti. General Motors, geçen hafta da Avrupa'daki iştiraki Opel'i satmaktan vazgeçmiş, şirketi yeniden yapılandırarak 60 bin çalışanın 10 bininin işine son verebileceğini açıklamıştı.

FED: Riskler sanıldığı kadar yüksek değil

Kriz sonrası borsalardaki hızlı yükselişin yeni bir krizin tohumlarını ektiğine yönelik eleştiriler yoğunlaşırken, ABD Merkez Bankası düşük faizlerden ötürü risklerin tahmin edildiği kadar yüksek olmadığını açıkladı. Sıfıra yakın faiz düzeyinin finans sektöründe aşırı risk alımına hız vereceğine yönelik endişeleri değerlendiren Banka, böylesi bir olasılığın çok düşük olduğunu kaydetti. 3-4 Kasım'da yapılan faiz toplantısı ardından açıklanan tutanaklarda, toparlanmanın süreceği öngörüldü. Amerikan ekonomisinde üçüncü çeyrekte büyüme yüzde 2.8 olarak gerçekleşmişti. Toplantı tutanaklarıyla birlikte yayımlanan Fed'in büyüme tahminlerine göre ise ABD ekonomisinde bu yılki daralmanın yüzde 0.1 ile 0.4 aralığında olması bekleniyor. Daha önce yapılan tahminlerde daralmanın yüzde 1.5'i bulacağı öngörülmüştü. Merkez Bankası yetkilileri, toparlanmanın devam etmesine karşılık, istihdam ve enflasyonda kısa vadede bir iyileşme öngörmüyorlar.

MB: Toparlanma yavaş ve kademeli olacak

Küresel krizle birlikte faizleri 10 puan düşürerek canlanmaya destek veren Merkez Bankası, gelecek dönemde toparlanmanın yavaş ve kademeli olacağını açıkladı. Merkez Bankası yılda iki kez yayınladığı finansal istikrar raporunda gelecek döneme yönelik tahminlerde bulundu. Raporda, krizin ülke ekonomisine etkilerini sınırlamak üzere önlemlerin sürdürüleceği ifade edilirken, "alınan parasal önlemlerin mali disiplin ve yapısal önlemlerle desteklenmesi önem taşıyor" denildi. Merkez Bankası, enflasyon göstergelerinin düşük seyredeceğini öngörürken, tüketimin yılın ikinci çeyreğinden bu yana hız kestiği ifade edildi. Krize bağlı olarak istihdam koşullarının kalıcı olarak iyileşmesinin uzun zaman alacağı kaydedilen Merkez Bankası raporunda, artan risklere de dikkat çekildi. Toparlanmanın beklenenden yavaş olması ve buna bağlı yüksek işsizliğe vurgu yapan Merkez Bankası, dünya finans piyasalarında yeni şoklar yaşanabileceği de kaydedildi.

GERİ ÖDEME SORUNU OLABİLİR

Merkez Bankası, raporda, hane halkının borç geri ödemesinde sorunların sürebileceği uyarısında da bulunuldu. Raporda, "Artan işsizliğe bağlı olarak borç geri ödemelerinde sorunlar yaşanması beklenebilir" denildi. Bankacılık sektörüne de değinilen raporda, tahsili gecikmiş alacakların artmasına bağlı olarak 2010'da yüksek karlılık performansı gözlenmeyeceği öngörüldü.