Cansızlar: Büyümeyi yüzde 5'le sınırlamak hataydı

Sermaye Piyasası Kurumu eski Başkanı Doğan Cansızlar, Mali Kural formülüne yönelik yaptığı değerlendirmede, "İşsizliğin yüksek olduğu ortamda büyümeyi yüzde 5 olarak sınırlamak hatalıydı" dedi. Cansızlar, yaptığı açıklamada, "Mali Kural formülünde büyüme yüzde 7 olarak hedeflenmeliydi. Piyasalar ilk 1.5 yıl boyunca IMF ardından Mali Kural ile oyalandı" dedi. Cansızlar, Orta Vadeli Program ve Mali Plan'da da sapma gözlendiğini vurguladı. SPK yönetiminin sığ hisselerin denetimi konusundaki uygulamalarına da değinen Cansızlar, "Manüpilasyon ile etkin şekilde mücadele edilmesi gerekiyor, ihtisas mahkemeleri kurulmalı" dedi. Cansızlar, son dönemde fon işletim ücretlerinin sınırlandırılmasının son derece yerinde olduğunu da vurguladı.

Alman ekonomisi 20 yılın büyüme rekorunu kırdı

İhracatın gücüyle Avrupa'nın en büyük ekonomisi konumundaki Almanya, son 20 yılın en hızlı büyümesini gerçekleştirdi. Alman ekonomisi yılın ikinci çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre yüzde 2.2 artış gösterdi. Ekonomistler, Alman ekonomisinin ikinci çeyrekte yüzde 1.3 büyüyeceğini öngörüyordu. Alman ekonomisi bu yüksek performansla Doğu ve Batı Almanya'nın birleştiği 1991 yılından bu yana en yüksek performansı göstermiş oldu. Diğer yandan, özel tüketimin artmasıyla Fransa'da büyüme ikinci çeyrekte yüzde 0.6 olarak gerçekleşti. Fransız ekonomisinin bu dönemde yüzde 0.4 büyümesi bekleniyordu. Fransa Maliye Bakanı Christine Lagarde, özel tüketimin istikrarlı şekilde büyüdüğünü, yatırımcı bakışının iyileşmeyi sürdürdüğünü vurguladı. Bu arada, Avrupa'nın en yüksek işsizlik oranına sahip ülkesi Ispanya'da yılın ikinci çeyreğinde büyüme hızı yüzde 0.2 oldu. Yüzde 0.1'lik büyüme beklentisine karşılık gözlenen bu veri, 2008 başından bu yana en yüksek artışı ifade ediyor. Grafikte mavi ile gösterilen Almanya, kırmızı ile gösterilen Fransa ve yeşil reknkle gösterilen ülke İspanya.

Android'li telefonlar i-Phone'u geride bıraktı

Google'ın geliştirdiği işletim sistemi Android'i kullanan akıllı cep telefonları, satış itibarıyla dünya genelinde Apple'in ürettiği I-Phone'u geride bıraktı. Danışmanlık şirketi Gartner'in verilerine göre, Android'in akıllı telefon pazarından aldığı pay geçen yılkı yüzde 1.8'lik düzeyinden 17.2'ye çıktı. Android'e ilginin artmasında akıllı telefon üreticileri Nokia ve BlackBerry'nin üreticisi Research in Motion'un yüksek fiyatlı ürünleri etkili oldu. Halen Android işletim sistemini kullanan telefonlar, ABD pazarında Nokia ve BlackBerry'i geride bırakmış udrumda. Android'in başarısı karşısında, Motorola ve Sony Ericsson gibi telefon üreticilerinin de buna benzer işletim sistemlerine yönelmesini sağlamış görünüyor. Gartner uzmanları, Android'in 2012 yılı itibarıyla dünyanın en fazla kullanılan 2. cep telefonu işletim sistemi olacağını öngörüyorlar. Dokunmatik ekranları, internette sörf kolaylığı ve farklı uygulamalara olanak sağlaması nedeniyle akıllı telefonlara yüksek ilgi gözleniyor. Halen dünyanın en büyük cep telefonu üreticisi İsveçli Nokia olurken, şirketin ikinci çeyrekteki satışları 111.5 milyon düzeyinde. Buna karşılık akıllı telefonlar karşısında Nokia'nın pazar payı yüzde 36.8'den 34.2'ye gerilemiş durumda.

GM CEO'su ikinci halka arz öncesi ayrıldı

Amerikan otomotiv devi General Motors, ikincil hisse senedi halka arzına hazırlanıyor. Şirket yönetimine yakın kaynaklar, şirketin halka arz yoluyla yaklaşık 12 ila 16 milyar dolar arasında gelir elde edeceğini öngörüyorlar. Hisselerinin yüzde 61'i hükümetin kontrolünde bulunan General Motors, geçen yıl üç ay boyunca iflas koruması kapsamında kalmıştı. Şirketin hisse halka arzı başvurusunu yarın gerçekleştirmesi bekleniyor. Beklentiler çerçevesinde satışın yapılması halinde, GM halka arzının 2008 Mart ayında yapılan 19.7 milyar dolarlık Visa halka arzı ardından Wall Street tarihinde ikinci büyük halka arz niteliğini kazanması bekleniyor. Halka arz, GM CEO'su Ed Whitacre'in hükümetten sağlanan 50 milyar dolarlık yardımın geri ödeme planı çerçevesinde önemli bir adım niteliğini taşıyor. Diğer yandan GM CEO'su Ed Whitacre, 1 Eylül itibarıyla görevinden ayrılacağını, yerini Dan Akerson'a bırakacağını da açıkladı.

EMO, elektrik özelleştirmesini yargıya götürecek

Elektrik Mühendisleri Odası (EMO), Özelleştirme İdaresi Başkanlığı (ÖİB) tarafından 9 Ağustos'ta gerçekleştirilen Boğaziçi, Gediz, Trakya ve Dicle Elektrik Dağıtım A.Ş. ihalelerini yargıya taşıyacak. İhalelerin şeffaf yapılmadığı, rekabet ortamının yaratılmadığını iddia eden EMO, dağıtım hatlarının özelleştirilmesinin kamu tekelinin özel tekele devri anlamına geldiğini vurgulayarak, bu durumun kamu yararına aykırı olduğunu öne sürdü. EMO, diğer dağıtım bölgelerinde olduğu gibi bu 4 ihaleyi de yargı önüne taşıyacaklarını açıkladı.

Cari açık 6 ayda %181 artışla 20.7 milyar $'ı buldu

Ekonomideki canlanma, ertelenmiş talebin etkisiyle ithalatın hızlanması cari açığın yılın ilk yarısında hızlı artış göstermesine yol açtı. Cari açık, Haziran ayında 2.2 milyar dolara çıkarken, ilk 6 aylık cari açık yüzde 181 artışla 20.7 milyar doları aştı. Merkez Bankası'ndan yapılan açıklamaya göre, cari açık, haziranda, 2009 yılının aynı ayıyla karşılaştırıldığında yüzde 51,5 oranında artarak 2 milyar 202 milyon dolardan 3 milyar 337 milyon dolara yükseldi. Yaşanan artışta, dış ticaret açığının bir önceki yılın Haziran ayına göre yüzde 49,2 oranında artarak 4 milyar 336 milyon ABD dolarına ulaşması etkili oldu. Bununla birlikte 2010 yılının ilk yarısında cari işlemler hesabı, 20 milyar 743 milyon dolar açık verdi. Cari açık, 2009 yılının ilk yarısında 7 milyar 383 milyon dolardı. Böylece cari açıkta geçen yıla göre yüzde 181 artış yaşanmış oldu.

Ergün'den 'Mali Kural 2012'ye kaldı' itirafı

Sanayi Bakanı Nihat Ergün, 2011 yılı bütçesinin mali kurala göre oluşamayacağını ve uygulamanın 2012 yılı için geçerli olacağını söyledi. Ergün, İstanbul'da ekonomi gazetecileriyle bir araya geldiği sohbet toplantısında, Türkiye'nin şu anda yazılı olmayan bir mali kural uyguladığını, bütçe kanununun da bir yönüyle mali kural olduğunu belirtti. Ergün, hükümetin mali kural ile makroekonomik dengeleri koruma açısından iradesini gösterdiğini belirterek, şunları kaydetti: "Mali kural çift dikiş olacaktı. Bu iradeyi bir kere daha pekiştiren, çift dikiş anlamına gelen bir husus olacaktı ve hükümet gelecek yıllara dair de bir taahhütte bulunacaktı. Bu katı bir taahhüt değil zaten, esnek bir taahhüt... 2011 yılı için mali kural söz konusu olamayacak. 2011 yılı bütçesi uygulamaları buna göre oluşamayacak. 2012 yılı için oluşacak. Ama mali kural konusundaki taahhütten vazgeçilmiş değil." Ergün, mali kuralın TBMM'ye Haziran ayı sonuna kadar gelme konusunun biraz "aniden ortaya çıkan" bir konu olduğunu dile getirerek, konu Bakanlar Kurulu'na geldiğinde, 'evet bu önemli bir şey, bir taahhütte bulunuyoruz. Bir kanun çıkartıyoruz. Hükümet kendisini bağlayan bir kanun çıkartıyor. Dolayısıyla bu formülü biraz daha tartışalım ve ondan sonra bu konudaki adımımızı atalım' görüşünün hakim olduğunu, yoksa hükümetin bundan vazgeçme noktasında olmadığını ifade etti. Ergün, "Bakanlar Kurulu'ndaki sunuşta formülün yeterli esnekliğe sahip olup olmadığı konusunda yatırımcı bakanlıklar özellikle biraz daha farklı değerlendirme yaptılar. Bu nedenle de konunun onlar açısından da tartışılması ve olgunlaştırılması gündeme geldi" dedi. Türkiye'nin yüzde 5'in üzerinde büyümesi gerektiğini belirten Ergün, Türkiye'nin orta vadede işsizlik sorununu daha makul bir seviyeye çekebilmesi için yüzde 7'nin üzerinde bir büyümeye ihtiyacı olduğunu dile getirdi.

Bernanke yardıma koştu, önlemlere devam dedi

ABD Merkez Bankası ülke ekonomisinin zayıflayan toparlanmasını güçlendirmek için, vadesi dolan ipotekli konut kredisine (mortgage) dayalı menkul kıymetlerden gelen kaynakla uzun vadeli ABD Hazine tahvili alımı yapma kararı aldı. Fed, gösterge faizi ise beklendiği gibi 0 ile yüzde 0.25 arasında tuttuğunu açıkladı. Finansal krize karşı alınan tedbirler kapsamında 2008 sonundan beri yaklaşık 1.3 trilyon dolar tutarında mortgage'a dayalı menkul kıymet alan Fed'in bu menkul kıymetlerden sağlanan kaynağı borçlanma faizlerini düşük tutmak için kullanması, Merkez Bankası politikasında değişikliğe işaret ediyor. Şu ana kadar finansal kriz karşısında alınan olağanüstü tedbirleri sonlandırmayı tartışan Fed, son haftalarda ekonomide zayıflığa işaret eden veriler nedeniyle, ekonomi hakkındaki değerlendirmesini olumsuz yönde revize etti. Fed'in Açık Piyasa Kurulu'nun (FOMC) toplantısının ardından açıklanan metinde "Üretim ve istihdamdaki toparlanma son aylarda yavaşlamıştır" denildi. Ekonomideki toparlanmanın ise "devam ettiği" kaydedildi.

GDF Suez, International Power'i satın aldı

Enerji sektöründe son yılların en büyük birleşmesi Avrupa'da yaşanıyor. Avrupa'nın en büyük doğalgaz dağıtım şirketi Fransız GDF Suez, İngiliz dağıtım şirketi International Power'i satın aldı. Aylar süren görüşmeler ardından varılan karar uyarınca, GDF'nin uluslararası alandaki faaliyetlerinin International Power'a devredilmesi kararlaştırıldı. Yeni oluşacak şirkette GDF Suez hissedarlarının payı yüzde 70 olurken, International Power'in hisseleri yüzde 30'da kalacak. GDF satın alma çerçevesinde International Power şirketine 1.4 milyar sterlin ödeyecek. İngiliz şirketinin Brezilya'dan Avusturalya'ya kadar 45 ülkede 21 santralı bulunuyor. Şirketin Tekirdağ Marmara Ereğlisi'ndeki Uni Mar Elektrik Santralı'nda da yüzde 33 payı bulunuyor. International Power'in 2009 karı 3.5 milyar sterlin olurken, Fransız şirketi GDF Suez'in 2009 karı 79.9 milyar euro düzeyinde bulunuyor. Şirket birleşmesinin 2011 yılsonuna kadar tamamlanması bekleniyor.

BEDAŞ ihalesi Karamehmet ortaklığına gitti

Özelleştirme İdaresi Başkanlığı (ÖİB) tarafından Türkiye'nin en büyük elektrik dağıtım bölgesi olan Boğaziçi Elektrik Dağıtım'ın (BEDAŞ) özelleştirilmesi için gerçekleştirilen ihalede en yüksek teklifi 2.99 milyar dolar ile İş-Kaya İnşaat&MMEKA Makine verdi. Türkiye elektriğinin yüzde 14'ünün tüketildiği ve İstanbul'un Avrupa yakasına hizmet veren Boğaziçi Elektrik Dağıtım Bölgesi için açılan ihaleye toplam 10 şirket katıldı. Uzmanlar, ihalede ortaya çıkan rakamın beklentilerin çok üstünde olduğunu, bugüne kadar gerçekleştirilen ihaleler ve bölgenin tüketim miktarı dikkati alındığında tutarın 2 milyar dolar civarında gerçekleşmesini bekliyorlardı. İhaleyi kazanan ortak girişim grubundaki MMEKA'nın Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Kazancı, ortakları Çukurova Grubu'nun sahibi Mehmet Emin Karamehmet ile güçbirliği yaptıklarını belirterek, "Türkiye'de bir çok sektörde liderlik etmiş Karamehmet ile konuştuk ve İstanbul elektrik dağıtım bölgesini almaya karar verdik. Bugün de onu gerçekleştirdik" dedi.

Sanayi üretimi Haziran'da %10.2 artış gösterdi

Sanayi üretimi Haziran'da geçen yılın aynı ayına göre yüzde 10.2 artarken, sanayi üretim endeksi 120.6 değerine ulaşarak Temmuz 2008'den bu yana en yüksek düzeye çıktı. Takvim etkisinden arındırılmış endeks Haziran'da geçen yılın aynı ayına göre yüzde 10.4 artışla 118.4 olarak gerçekleşirken, mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış endeks ise Haziran ayında bir önceki aya göre yüzde 2.1 azalarak 114.1'e düştü. Ekonomistler, mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretim endeksi Haziran'da önceki aya göre yüzde 2.1 gerileyerek Ocak 2009'dan bu yana en büyük düşüş gözlendiğini hatırlatırken, baz etkisinin zayıflamasıyla sanayi üretiminde artışın zayıflayacağını öngördüler. Bloomberg'in anketinde toplam sanayi üretiminin Haziran'da geçen yılın aynı ayına göre yüzde 10.2 artacağı öngörülmüştü. Bloomberg HT Direktörü Prof.Dr. Kerem Alkin, sanayi üretimi verileri ardından yaptığı değerlendirmede, yılın ikinci çeyreğinde büyüme hızının yüzde 8 olarak gerçekleşebileceğini vurguladı.

Almanya'da ihracat 86.5 milyar Euro'ya çıktı

Dünyanın ihracat şampiyonu Almanya, Haziran ayında ihracatını yüzde 3.8 artırarak 86.5 milyar Euro'ya çıkarttı. Almanya'nın ihracatı beklentileri aşarken, ihracat verileri Lehman Brothers'ın battığı 2008 Ekim ayından bu yana en yüksek düzeye tırmandı. Almanya'nın ihracatı Mayıs ayında yüzde 7.9 artış göstermişti. Ekonomistler, Alman ekonomisinin yılın ikinci çeyreğinde en az yüzde 2 büyüyeceğini öngörürken, büyümenin beklentiler çerçevesinde gerçekleşmesi halinde ülke 1990 yılından bu yana en yüksek dönemsel performansı göstermiş olacak.

Turizmde canlanma havayolu trafiğini yoğunlaştırdı

Turizmin yüksek sezonu yaşaması, Temmuz ayında uçak trafiğine de yansıdı. Temmuz ayında uçak trafiği bir önceki yılın aynı ayına göre iç hatlarda yüzde 17,5 artarak 48 bin 793, dış hatlarda yüzde 12,9 artarak 50 bin 994, toplamda ise yüzde 15,1 artarak 99 bin 787 oldu. Temmuz sonu itibariyle en çok dış hat yolcusu alan iki havalimanı İstanbul Atatürk Havalimanı ve Antalya Havalimanı olurken, Dünya Havaalanları yolcu sıralamasında İstanbul Atatürk Havalimanı 39'uncu sıraya, Antalya Havalimanı ise 69'uncu sıraya yükseldi. Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü'nün verilerine göre, Temmuz ayında uçak trafiği bir önceki yılın aynı ayına göre iç hatlarda yüzde 17,5 artarak 48 bin 793, dış hatlarda yüzde 12,9 artarak 50 bin 994, toplamda ise yüzde 15,1 artarak 99 bin 787 oldu. Geçen yılın Temmuz ayına göre yolcu sayısı iç hatlarda yüzde 20,7 artışla 5 milyon 146 bin 473, dış hatlarda yüzde 17,9 artışla 7 milyon 122 bin 192 oldu.