Lehman'ın batışı finansın çehresini değiştirdi

Herşey, Amerikan gayrimenkul sektörünün yavaşlamasıyla başladı. 2006-2008 döneminde gayrimenkul fiyatlarında yüzde 20'ye varan gerileme, konut kredisine dayalı menkul kıymet ihracı yapan bankaları zor durumda bıraktı. Tarih 15 Eylül 2008'i gösterdiğinde ise, bu tür menkul kıymetlerin satışında liderlik yapan yatırım bankası Lehman Brothers, yükümlülüklerini yerine getiremeyeceğini açıklayarak iflas koruma başvurusunda bulundu. 158 yıllık geçmişe sahip Lehman Brothers'in 613 milyar dolar borçla batması, dünya genelinde gerek kamuda gerekse finans sektöründe şok dalgaları yarattı. Borsalarda bir günde yüzde 20'ye varan düşüşler yaşanırken, Lehman'ın batışı binlerce çalışanın işini kaybetmesine neden oldu. Lehman'ın Başkan Yardımcısı Larry McDonald, o günü şöyle anlatıyor: "15 Eylül finans sektörünü temelden değiştirdi. Konuştuğum herkes finans sektörünün sonunun geldiğini söylüyordu. Devlerin ağladığı bir gündü. Daha sonra ABD Başkanı Barack Obama tarafından, "Tüm sistemin hatası" olarak nitelendirilen Lehman'ın batışı, birbiri ardına pek çok bankanın iflasına ve el değiştirmesine neden oldu. Aynı gün, Bank of America, rakibi Merill Lycnh'i alırken, bir hafta sonra Amerikan Hazinesi finans sektörünün sigortacısı AIG'i kurtardı. Dönemin Amerikan Maliye Bakanı Henry Paulson, finans sektörüne güven vermek amacıyla 700 milyar dolarlık kurtarma paketi açıklarken, Kongre'nin bu paketi onaylaması Ocak ayını buldu. Onbinlerce kişinin işsiz kalmasına yol açan krizin etkileri, merkez bankalarının faiz indirimleri ve hükümetlerin canlanma paketleriyle telafi edilmeye çalışıldı. Mart ayından bu yana ise yatırımcı güveninin geri dönmesiyle ekonomilerde canlanma işaretleri gözleniyor. Ancak Lehman Brothers'in eski Başkan Yardımcısı Larry Mcdonald'ın sözleri, yaşanan durumu çok iyi özetliyor: Hasta durumdaki ekonomi, yaşam destek ünitesine bağlı olarak hayatını sürdürüyor. Verilen parasal genişleme gibi deneysel ilaçların ne kadar etkili olduğu ise tartışmalı. Yakın bir gelecekte hastanın ayağa kalkması ise çok zor.