Trichet'ten 'sistemik kriz' uyarısı

Avrupa Merkez Bankası Başkanı Jean-Claude Trichet, Euro Bölgesi'nde yaşananların sistemik kriz boyutuna ulaştığına işaret ederek, AB hükümetlerinin yapısal reformları hızla hayata geçirmesi gerektiğini söyledi. Trichet, Brüksel'de katıldığı Avrupa Sistemik Risk Komisyonu toplantısında yaptığı konuşmada, Avrupa bankalarının eşgüdüm içinde yeniden sermayelendirilmesini istedi. "Küresel krizin merkez üssündeyiz" diyen Trichet, ülkelerdeki borç krizinin bankacılık krizine dönüştüğüne dikkat çekerek, krizin çevre ülkelere yayılma riski olduğunu vurguladı. Trichet'in açıklamaları, geçen hafta Avrupa Merkez Bankası Yönetim Kurulu ardından yapılan açıklamalardan daha açık ve net ifadeler taşıyor. Trichet, daha önce yaptığı konuşmalarda bankacılık sektörüne yönelik dramatik ifadelerden kaçınmıştı.

Noyer: Euro Bölgesi'nde kriz sona erdi (!)

Euro Bölgesi'ne dahil 17 ülkeden üçüne kapsamlı yardım paketleri verilirken; Avrupa Merkez Bankası Yönetim Kurulu Üyesi Christian Noyer, Euro Bölgesi'nde krizin sona erdiğini söyledi. Helsinki'de finans konferansında konuşan Christian Noyer, Euro Bölgesi'nde ivmenin zayıflamasına karşılık büyümenin ikinci çeyrekte de devam edeceğini kaydetti. Ekonomide toparlanmanın hız kazandığına yönelik göstergelerin arttığına işaret eden Noyer, "İlk üç aylık parlak performans ardından canlanma devam edecek" dedi. Ekonomik krizin geride kaldığını vurgulayan Noyer, orta vadede yüksek borç stoğunun azaltılmasına yönelik adımların atılması gerektiğini söyledi. Avrupa Merkez Bankası'nın fiyat istikrarını korumakta kararlı olduğuna işaret eden Noyer, "gerekmesi halinde harekete istikrarı savunmak amacıyla hareket etmeye hazırız" dedi. Aynı zamanda Fransa Merkez Bankası Başkanı olan Noyer, Fransız bankalarının Avrupa'nın çevre ülkelerinden kaynaklanan riskinin Bankacılık sektöründen kaynaklanan bir borç krizi eleştirilerinin abartılı olduğunu vurguladı.

İspanya borçlanma ihalelerini başarıyla geçti

Avrupa'da borç krizinin derinleşmesiyle yakından izlenen İspanya, borçlanma ihalelerini başarıyla geçti. İspanya Hazinesi, düzenlediği 10 ve 13 yıl vadeli iki tahvil ihalesinde toplam 3.4 milyar euro borçlanırken; ihalelerde faizin son 10 yılın en yüksek düzeyine çıkması dikkat çekti. İspanya'nın 10 yıl vadeli tahvil ihalesinde faiz yüzde 5.472 olurken, 13 yıl vadeli tahvil ihalesinde faiz yüzde 5.667 düzeyine çıktı. Geçen ay yapılan 10 yıllık tahvil ihalesinde faiz yüzde 5.162 olurken, 2009 Kasım ayında yapılan 13 yıllık ihalede faiz yüzde 4.248 düzeyindeydi. Euro Bölgesi'nin dördüncü büyük ekonomisi niteliğindeki İspanya'nın borçlanma ihalelerinde yaptığı yüksek satış, yatırımcı güveninin arttığı şeklinde yorumlandı. Yunanistan'ın borç yapılandırmasına gideceğine yönelik beklentilerle İspanya'da tahvil faizleri Pazartesi günü 10 yılın zirvesine tırmanmıştı. İspanya Maliye Bakanı Elena Salgado, hafta başında yaptığı açıklamada, piyasalarda tedirgin olmayı gerektirecek bir durum olmadığını söylemiş, mali dengelerin istikrarlı seyrettiğini belirtmişti.

IMF: AB kriz endişelerini dindiremiyor

Derinleşen kriz karşısında Avrupa Birliği oluşturduğu kurtarma fonunu artırmaya hazırlanırken, piyasaların endişeleri devam ediyor. Uluslararası Para Fonu Başkan Yardımcısı Naoyuki Şinohara, Avrupa'nın bölgenin yatırımcıların güvenini sağlamakta henüz başarılı olamadığını belirterek, "Krizin Euro Bölgesi'nin diğer üyelerine yayılması küresel ekonomiye yönelik beklentileri olumsuz etkiler" dedi. Euro Bölgesi'ndeki krizin diğer ülkelere yayılma olasılığının şimdilik kontrol altında olduğunu kaydeden Şinohara, "Ancak ülke borçlarından kaynaklanan sorunların artması, ekonomideki canlanmayı frenleyecektir" dedi. Avrupa Komisyonu Başkanı Jose Manuel Barroso ve ekonomiden sorumlu üye Olli Rehn, Avrupa'nın kurtarma fonunu artırmaya hazır olduğunu belirtirken; Almanya Başbakanı Angela Merkel, Euro'yu desteklemeyi sürdüreceklerini kaydetmişti. Ekonomistler, Avrupa Kurtarma Fonu'nun büyütülmesinin etkilerinin görülmesinin zaman alacağına işaret ederek, bu hafta yapılan tahvil ihraçlarına gelen talebin piyasalardaki endişeleri kısmen frenlediğini vurguladılar.

Portekiz, borçlanma sınavından başarıyla geçti

Bütçe krizi nedeniyle yatırımcıların güvenini yeniden kazanmaya çalışan Portekiz, borçlanma ihalelerini başarıyla atlattı. Portekiz düzenlediği iki tahvil ihalesinde toplam 1.25 milyar Euro borçlandı. 2010 vadeli tahvil ihalesinde 599 milyon euro'luk satış yapılırken, faiz yüzde 6.716 olarak gerçekleşti. Hazine'nin 10 Kasım'da yaptığı tahvil ihalelerinde faiz yüzde 6.806 olurken, son ihalede faiz yüzde 6.716'ya indi. Portekiz Başbakanı Socrates de, ihaleler sonrası yaptığı açıklamada, talebin yüzde 80'lik bölümünün yurtdışından geldiğini belirterek, bunun ülke ekonomisine güvenin bir göstergesi olduğunu kaydetti.

Güven arayan Portekiz 'yardım istemez' diyor

Avrupa'nın sorunlu ülkelerine yönelik endişeler sürerken, krizin sıçramasından endişe edilen Portekiz'de hükümet güveni sağlamaya çalışıyor. Portekiz Başbakanı Jose Socrates, yarın yapılacak kritik borçlanma ihalesi öncesinde Portekiz'in herhangi bir mali yartıma ihtiyacı olmadığını söyledi. İspanya Başbakanı Jose Luis Zapatero da, İspanya'nın 2010 yılı bütçe açığı hedeflerine kolaylıkla ulaşılacağını kaydetti.

AB, derecelendirme şirketlerinin peşine düştü

Verdikleri kararlar nedeniyle kriz döneminde itibarları ciddi oranda zayıflayan derecelendirme kuruluşlarına yönelik tepkiler artıyor. Avrupa Komisyonu'nca hazırlanan bir düzenleme, kuruluşların not değişikliği öncesinde yaptığı erken uyarıların ülke değerlendirmeleri çerçevesinde kapsam dışında tutulmasını öngörüyor. Bütçe krizi nedeniyle Yunanistan ve İrlanda başta olmak üzere pek çok ülkenin notunu indiren derecelendirme şirketi Moody's, böylesi bir düzenlemenin piyasanın etkin şekilde çalışmasına engel yaratacağını kaydetti. Moody's'den yapılan açıklamada, yapılan değerlendirmelerin ücretsiz kamuoyuyla paylaşılmasına yönelik taleplerin de bu konuda ayrıntılı incelemeler yapan analistlerin cesaretini zayıflatarak, daha az rapor hazırlanmasına neden olabileceğini kaydetti. Derecelendirme kuruluşları özellikle 2008 krizi öncesinde finans sektöründeki riskleri yeterlince ve zamanında değerlendirmediği nedeniyle eleştirilerle karşılaşmıştı. Avrupa Komisyonu, yapılan düzenleme çerçevesinde derecelendirme kuruluşlarınca alınan kararların daha şeffaf bir yapıya kavuşturulmasını istiyor.

Çin, Avrupa ülkelerine verdiği desteği artıracak

Dünyanın ikinci büyük ekonomisine sahip Çin, Avrupa ekonomisinin halen yaşamakta olduğu krizi aşması için yardım etmeye hazır olduğunu açıkladı. Çin Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, Avrupa'nın Çin'in 2.7 trilyon dolarlık döviz rezervlerinin değerlendirilmesinde önemli bir nokta olduğu vurgulandı. Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Şang Yu, Avrupa Birliği ve Uluslararası Para Fonu'nun aldığı kapsamlı önlemlerin Avrupa ekonomisinin istikrara kavuşmasını sağlayacağını söyledi. Portekiz gazetelerinde geçen hafta yer alan haberlerde, Çin'in Portekiz'in ihraç ettiği ülke tahvillerine yaklaşık 5 milyar Euro'luk yatırım yapacağı kaydedilmişti. Portekiz'in çevirmesi gereken borç miktarı Nisan ayına kadar 15 milyar Euro'yu buluyor. Portekiz Maliye Bakanı Fernando Santos, geçen hafta Çin Merkez Bankası Başkanı Zu Şiaşuan ve Maliye Bakanı Şie Şuren ile bir araya gelerek, ülkesine destek istemişti. Ziyaret sonrası yapılan açıklamalarda Çin'in Portekiz'e krizi aşmasında yardımcı olacağı vurgulanmıştı. Çin Ticaret Bakanı Çen Demin de, Salı günü yaptığı açıklamada, Avrupa ülkelerinde yaşanan krizi yakından izlediklerini belirterek, ilk çeyrekte krizin kontrol altına alınmasını istemişti.

Moody's Portekiz'i not indirimine karşı uyardı

Kredi derecelendirme kuruluşu Moodys, Avrupa'da krizin yayılmasından endişe ettiği Portekiz'in ülke notunu düşürebileceğini açıkladı. Moody's, bu çerçevede A1 olan ülke notunun borçlanma kalitesindeki bozulma ile iki kademe düşürülebileceğini öngördü. Avrupa'da krizin diğer Euro Bölgesi üyelerine yayılabileceğine yönelik beklentiler artarken, derecelendirme kuruluşu Moody's, Portekiz'in ülke notunu indirebileceğini açıkladı. Moody's açıklamasında, finansman kalitesindeki bozulma ile A1 olan ülke notunun 1 veya 2 kademe düşürülebileceği kaydedildi. Moody's, Portekiz'in tahvil piyasalarından borçlanmasında olumsuz görünümün sürdüğü kaydedilirken, ülkenin uzun vadeli ekonomik istikrarına yönelik risklerin devam ettiği kaydedildi. Moody's'in Portekiz analisti Anthony Thomas, "Portekiz'in kurtarılması söz konusu olmayacak" derken, borçlanma dengesindeki bozulmanın daha yüksek maliyetle borçlanmaya neden olabileceğini kaydetti. Diğer yandan, Moody's Avrupa ülkelerine yönelik yayınladığı değerlendirmede, Euro Bölgesi'nde ülkelerin temerrüte düşme riskinin çok düşük olduğunu kaydetti. Euro Bölgesi'nin finansal sistemi güçlü kılacak gerekli kaynak ve yasal yapıya sahip olduğu kaydedilen değerlendirmede, Yunanistan dışında tüm üye ülkelerin finansal açıdan güçlü olduğuna dikkat çekildi.

Güven arayan Portekiz tahvil için Çin'in kapısında

Euro Bölgesi'nde Yunanistan ve İrlanda'nın mali kriz karşısında Avrupa Birliği'nce kurtarılması ardından, yatırımcıların endişe kaynağı niteliğindeki ülkelerden Portekiz güveni yeniden tazelemeye çalışıyor. Portekiz Başbakanı Jose Socrates, Financial Times gazetesine verdiği söyleşide, yatırımcıların hükümetin aldığı yapısal önlem kararlarını günden güne daha iyi anladığını söyledi. "Bütçe açığını hızla azaltmak üzere ne gerekiyorsa yapıyoruz" diyen Socrates, Portekiz'in tahvil piyasasından borçlanacak güçte olduğunu söyledi. Başbakan Socrates, ülkede sorunlu bir bankacılık sektörü veya emlak sektöründe aşırı yüksek fiyatların oluşturduğu bir balon olmadığını kaydetti. Diğer yandan, İngiliz yayın kurumu BBC, Portekiz Maliye Bakanı Fernando Santos'un Pekin'e sürpriz bir ziyaret yaparak, Çinli yetkililerden Portekiz tahvillerine yatırım yapmasını istediğini duyurdu. Çin'in halen Avrupa tahvil piyasalarında ciddi yatırımları bulunuyor. Portekiz'e yönelik piyasa yaklaşımı, yarın gerçekleştirilecek 500 milyon Euro'luk tahvil ihalesiyle test edilmiş olacak. Portekiz'in borçlanma maliyetleri Kasım ayında Euro Bölgesi'nin oluşturulduğundan bu yana en yüksek düzeye çıkarken, Avrupa Merkez Bankası'nın Portekiz tahvilleri alımı risk primlerinin gerilemesine neden oldu. Avrupa Merkez Bankası, geçen hafta Euro Bölgesi ülkelerinden 2.7 milyar Euro'luk tahvil almıştı. Bu rakam, Haziran ayından bu yana en yüksek düzeyi ifade ediyor.

AB krize karşı kalıcı önlem peşinde

Mali krizin derinleşmesi karşısında Avrupa Birliği, krizleri önleyici bir mekanizmayı daimi hale getirmeye çalışıyor. Bu çerçevede AB liderleri 16-17 Aralık'ta Brüksel'de yapacakları zirve toplantısında kalıcı bir kurtarma sistemini netleştirerek, yatırımcıların güvenini kazanmaya çalışacak. Şimdiye kadar Euro Bölgesi üyesi Yunanistan ve İrlanda'yı kurtarmak zorunda kalan Avrupa Birliği'nin alacağı önlemlerle, krizin İspanya ve Portekiz gibi diğer ülkelere yayılmasının önüne geçmesi hedefleniyor. Uzmanlar, liderlerin bir sistem konusunda hızla anlaşabileceğini sanmıyor. Yatırım bankası Jeffeys'in başekonomisti David Oven, "Sorunlar devam edecek. Piyasalar, gelecek yılın ilk haftalarına bakarak, tahvil piyasasında hangi bankaların daha fazla işlem gördüğünü ele alacak" dedi. Almanya Maliye Bakanı Wolfgang Schaeuble, Avrupa Birliği'nin kurtarma fonu konusunda uzlaşmaya varacağını öngörürken; plan çerçevesinde fonun mali açıdan zor durumdaki ülkelerin tahvillerine yatırım yapması bekleniyor. Kurtarma fonunun ayrıca zor durumdaki ülkelere kısa vadeli kredi imkanı sağlaması öngörülüyor. Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy ve Almanya Başbakanı Angela Merkel, daha önce yaptıkları açıklamalarda Fransa ve Almanya'nın Euro'yu korumak amacıyla ne gerekiyorsa yapılacağını söylemişti. İki ülke, zor durumdaki AB üyelerine destek verilmesi amacıyla oluşturulan fonun artırılmasına ise karşı çıkıyor. Avrupa Merkez Bankası da, zor durumdaki ülkelerin bankalarına destek vermek amacıyla tahvil alımlarına ağırlık veriyor. Krizle birlikte bankaların Merkez Bankası fonlamasına ihtiyaçlarının artması dikkat çekerken, Merkez Bankası Yönetim Kurulu Üyesi Mario Draghi, "Aşırı borçlanan bankaların durumunu iyileştirecek ciddi adımlar atılması gerekiyor" dedi.

Avrupa piyasalarında endişe sona ermiyor

Avrupa Birliği ve Uluslararası Para Fonu'ndan İrlanda'ya 85 milyar Euro'luk yardım sağlanması, krizin yayılacağına yönelik beklentileri sona erdiremedi. İspanya, İtalya ve Portekiz'de tahvil faizleri rekor düzeye tırmanırken, artan riskler euronun son 11 haftanın en düşük düzeyine inmesine yol açtı. Yunanistan ardından İrlanda'nın da Avrupa Birliği ve Uluslararası Para Fonu'nun sağladığı destekle kurtarılması, Avrupa'daki endişeleri dindirmeye yetmedi. Krizin Avrupa Birliği'nin kanat ülkelerine sıçrayacağına yönelik endişelerin artması, İspanya, İtalya ve Portekiz'de tahvil faizlerinin rekor düzeye çıkmasına yol açtı. Borçlanma risklerini güvence altına alacak CDS'lerin de rekor düzeye tırmandığı dikkat çekerken, Avrupa ortak para birimi Euro dolar karşısında son 11 ayın en düşük düzeyine geriledi. Euro dolar karşısında 1.2980 düzeyine kadar geri çekilirken, Citigroup tarafından yapılan bir araştırma paritenin orta vadede 1.25'e kadar gerileyebileceğini ortaya koydu. Citigroup kıdemli teknik analisti Tom Fitzpatrick, 4 Kasım'dan bu yana yüzde 8 gerileyen Euro dolar paritesindeki düşüşün hızlanacağı tahmininde bulundu. Dünyanın en büyük tahvil fonu Pimco'nun yöneticisi Muhammed El Erian, yaptığı açıklamada da, Euro konusunda yatırımcılara ihtiyatlı davranmaları uyarısında bulundu. "Yatırımcılar bir çözüm görmezse Avrupa'daki pozisyonları azaltmalı" diyen El-Erian, Euro Bölgesi'nde daha güçlü bir mali birliğin tesis edilmesi gerektiğini kaydetti. İrlanda ardından piyasalar tarafından yakından izlenen Portekiz'de bankacılık sektörüne ilişkin risklerin arttığı gözleniyor. Portekiz Merkez Bankası, yaptığı açıklamada, bankacılık sektörünün gelecek yıllarda daha büyük sorunlar yaşayabileceğini belirterek, yeni fonlama kaynaklarının azlığı ve büyümenin zayıflamasının bankaların karlılığını düşüreceğini kaydetti. İspanya Merkez Bankası da, ülkenin dış yardıma ihtiyacı olmadığını açıkladı. Milli hasıla olarak 1.5 trilyon dolarlık büyüklüğü ile İrlanda'nın 5 katı büyüklüğündeki İspanya ekonomisinin temelde sağlıklı olduğunu kaydeden Merkez Bankası, sorunların dış yardımla çözülemeyeceğini ifade etti.

Moody's, Portekiz'in notunu 2 kademe düşürdü

Yüksek bütçe açığı nedeniyle kapsamlı kemer sıkma önlemleri alan Portekiz, not indirimiyle karşı karşıya kaldı. Kredi derecelendirme kuruluşu Moody's, Portekiz'in ülke notunu iki kademe düşürerek A1 düzeyine indirdi. Moody's'den yapılan açıklamada, Portekiz'in mali gücündeki zayıflamanın orta vadede de süreceğine yönelik beklentilerin not indiriminde etkili olduğu vurgulandı. Kuruluş, Portekiz'in not görünümünü durağan olarak açıklarken, "Uzun vadede sonuç verecek yapısal reformlarara karşılık, büyüme hızı zayıf kalmayı sürdürecek" ifadesine yer verildi. Portekiz hükümeti, vergileri artırmanın yanında kapsamlı bütçe kısıntıları yapmayı kararlaştırmıştı. Portekiz'de toplam kamu borçlarının milli gelire oranı 2009 yıl sonu itibarıyla yüzde 77 düzeyinde bulunuyor. Not indirimi kararı ardından Portekiz tahvillerinin Alman tahvilleri arasındaki faiz farkı 349 baz puan düzeyine çıktı. Bu rakam, Pazartesi günü 284 baz puan düzeyindeydi. İndirim sonrası açıklama yapan Portekiz Maliye Bakanlığı, Moody's'in aldığı kararın uluslararası finans sisteminde yaşanan krizin bir sonucu olduğunu vurguladı.