Barcap: S. Arabistan'a saldırı petrolü rekora taşır

Kuzey Afrika ve Ortadoğu'daki siyasi gerilimin tırmanması, petrol fiyatlarına yönelik endişeleri artırıyor. Yatırım bankası Barclays Capital, Suudi Arabistan'a ilişkin risklerin artması halinde petrol fiyatlarının 2008 yılındaki rekor düzeye çıkabileceğini öngördü. Kuzey Afrika ülkelerinde artan siyasi sorunlar, ham petrol fiyatlarına rekor kırdıracak görünüyor. Yatırım bankası Barclays Capital, Rusya ardından dünyanın ikinci büyük petrol üreticisi Suudi Arabistan'a yönelik risklerin devreye girmesiyle, fiyatların 2008 yılı düzeyine geri dönebileceğini öngördü. Önce Tunus, ardından Mısır ve Libya'da etkili olan hükümet karşıtı eylemlerin etkisiyle, ham petrol fiyatları yıl başından bu yana yüzde 22 artış gösterdi. Barclays Capital uzmanları, 120 dolara yaklaşan brent petrolündeki artışın daha da hızlanabileceği tahmininde bulundu. Yemen üzerinden Suudi Arabistan'a yönelik terör örgütü El Kaide aracılığıyla yapılacak bir eylemin petrol üretimini olumsuz etkileyeceğini öngören uzmanlar, bu şekilde petrol fiyatlarında aşırı dalgalanma yaşanacağını vurguladılar. Suudi Arabistan'ın demografik olarak Mısır'a benzediğini kaydeden uzmanlar, Suudi halkının yönetime tepkilerinin artması halinde sosyal güvenlik harcamalaranının artabileceğine işaret ettiler. Suudi Arabistan Kralı Abdullah, ABD'de gördüğü tedavi ardından Şubat başında geldiği ülkesinde sosyal yardımlar için 30 milyar dolarlık bütçe ayrıldığını açıklamıştı.

MB Başkanı Yılmaz'dan 'beklemedeyiz' mesajı

Merkez Bankası, Kasım sonunda aldığı önlemler çerçevesinde kredi hacmindeki genişlemeyi frenlemeye çalışırken; Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz önlemlerin sonuçlarını görmek üzere Mart sonuna kadar beklenmesi gerektiğini söyledi. Manisa Ticaret ve Sanayi Odası'nda konferans veren Durmuş Yılmaz, sürdürülebilir bir kredi büyümesini hedeflediklerini belirterek, "kredilerde fiyattan çok miktar üzerinde etkili olmaya çalışıyoruz" dedi. Başta Libya olmak üzere Kuzey Afrika'daki ülkeleri etkisi altına alan olayların ekonomi üzerinde etkisinin henüz netleşmediğini söyleyen Yılmaz, "Petrol fiyatlarında 10 dolarlık artış yıllık enflasyona 0.4 puan artış yaratır" dedi. Yılmaz, emtia fiyatlarının etkisiyle enflasyonda artış baskısına dikkat çekerek, 28 Nisan'da yapılacak yılın ikinci enflasyon raporuna yönelik toplantıda yüzde 5.9'luk yılsonu enflasyon tahminini yükseltebileceklerini söyledi. Merkez Bankası Başkanı Yılmaz, Şubat ayında baz etkisiyle fiyatların düşeceğini, daha sonrasında işlenmemiş gıdaya bağlı yükselişin yaşanabileceğini ifade etti.

Nomura'nın felaket senaryosu: Petrol 220 dolar

Japon Nomura Bank, Ortadoğu ve Kuzey Afrika'daki şiddet olaylarının yayılması sonucu ''Libya ve Cezayir'in birlikte petrol üretimini durdurması halinde petrolün varil fiyatının 220 doları aşabileceği'' tahmininde bulundu. Nomura Bank'tan yapılan değerlendirmede, petrol fiyatlarında şu andaki durum 1990-1991'de Körfez Savaşı sırasında, Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütünün (OPEC) atıl kapasitesini günlük 1,8 milyon varil azaltması nedeniyle yedi ayda fiyatların yüzde 130 arttığı dönemle karşılaştırıldı. Değerlendirmede, ''Libya ve Cezayir petrol üretimini birlikte durdurursa petrol fiyatları varil başına 220 doları aşabilir ve OPEC'in atıl kapasitesi günlük 2,1 milyon varil azalır, Körfez Savaşı sırasında görülen seviyelere benzer ve petrol fiyatlarının 2008 yılında 147 dolara ulaştığı zaman gibi'' denildi.

Protestolarla petrolde arz kesintisi görülmüyor

Ortadoğu ülkelerinde tırmanan gerilim, petrol arzına yönelik endişeleri artırıyor. Hükümet karşıtı tepkilerin yoğunlaştığı Tunus, Libya, Yemen ve Mısır'ın toplam petrol üretimi 2 milyon 800 bin varille dünya petrol üretiminin yüzde 3.5'ini oluşturuyor. Bu ülkelerin günlük petrol üretimi toplamı 2.8 milyon varil. Politik risklerin giderek artmaya başladığı İran, Suriye ve Cezayir'in dünya günlük ham petrol üretimindeki payı ise yüzde 8'e yaklaşıyor. Diğer petrol üreticisi Ortadoğu ve Afrika ülkelerinden Irak, Nijerya ve Sudan'ın toplam petrol üretimi 5 milyon varile yaklaşırken, bu ülkelerin dünya petrol üretimindeki payı yüzde 6'nın az üzerinde bulunuyor. Dünyanın en büyük petrol üreticisi konumundaki Suudi Arabistan ise günlük 9.7 milyon varillik üretimiyle dünya petrol üretiminin yüzde 12'sini sağlıyor. Uzmanlar, petrol fiyatlarındaki artışın spekülatif nitelik taşıdığına dikkat çekerken; protestoların en sert şekilde gözlendiği Tunus, Mısır, Yemen ve Libya'dan kaynaklanan bir arz kesintisinin giderilebilir boyutta olduğuna işaret ediyorlar. Petrol fiyatları siyasi gerilimin tırmanmasıyla Haziran 2008'den bu yana en yüksek düzeye tırmanmış durumda. Diğer yandan, gelişmiş ülkelerin üye olduğu Uluslararası Petrol Ajansı'nın Başkanı Nabuo Tanaka, Libya'dan arz kesintisi yaşanması halinde petrol rezervlerinin devreye alınabileceğini söyledi. Tanaka, petrol fiyatlarının ortalama 100 doların üzerinde seyretmesi halinde, bunun 2008 Krizi'ne benzer bir krizin yaratılmasına neden olabileceğini de vurguladı.

Libya'da protesto sürüyor, Kaddafi gitmiyor

Ortadoğu'da protesto gösterilerine en sert tepkinin verildiği, şimdiye kadar 500'den fazla kişinin hayatını kaybettiği Libya'da protestoların odağındaki Devlet Başkanı Muammer Kaddafi görevinden ayrılmayacağını söyledi. Ülkeden ayrıldığı söylentileri ardından devlet televizyonunda bir saati aşkın süre konuşan Kaddafi, göstericilere karşı sonuna kadar mücadele etmekte kararlı olduğunu söyledi. Kaddafi, "Bu yolda gerekirse şehit olmaya hazırım" derken, protesto gösterilerinin batı ülkelerince uyuşturulmuş kişiler tarafından yurtdışından örgütlendiğini söyledi. Kaddafi, "Diğer devlet başkanları gibi istifa edecek bir konumda değilim, çünkü devlet başkanı değil devrimin lideriyim" dedi. Önceki yönetimi devirerek iktidara geldiği 41 yıllık dönemdeki en sert tepkilerle karşı karşıya kalan Kaddafi, "Libya'ya karşı silah kullananlar ölümle cezalandırılır" dedi. Kaddafi'nin sözleri uluslararası kamuoyu tarafından tepkiyle karşılandı. ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton, Libya'da kabul edilemez nitelikteki şiddete son verilmesini isterken, ülkedeki olayların kaygıyla izlendiğini söyledi. Clinton, ülkedeki Amerikalıların güvenliğinin birinci öncelikte olduğunu belirterek, başkent Trablus'taki ABD Büyükelçiliği'nin boşaltılacağını kaydetti.